Algorytm podawania basenu i kaczki

Zaspokajanie potrzeby wydalania

Wydalanie jest naturalnym procesem usuwania z organizmu zbędnych produktów przemiany materii. Zdrowy organizm w wyniku metabolizmu wytwarza składniki przyswajalne, zbędne i szkodliwe. Wydalanie stanowi o prawidłowym funkcjonowaniu przewodu pokarmowego i układu moczowego. Zaleganie składników szkodliwych jest niebezpieczne dla zdrowia i może prowadzić do zatrucia organizmu. Produktami przemiany materii zbędnymi

 i szkodliwymi są mocz i kał.

Zaburzenia wydalania pojawiają się najczęściej w wyniku choroby, nieprawidłowej diety, unieruchomienia, zmiany środowiska (wyjazd, pobyt w szpitalu) i starzenia się. Często największym problemem dla chorych unieruchomionych jest brak intymności w czasie załatwiania potrzeb oraz pozycja leżąca. Najczęstsze zaburzenia w wydalaniu to nietrzymanie lub zatrzymanie moczu i stolca.

Podawanie basenu i kaczki

Pacjent unieruchomiony bądź niesamodzielny jest zmuszony do korzystania z pomocy personelu i specjalnego sprzętu pomocniczego, to znaczy z:

• basenu (nazywanego też podsuwaczem) – pojemnika na wydaliny, tj. stolec i mocz (u kobiet);

• kaczki – pojemnika na mocz – męskiej lub żeńskiej

Baseny i kaczki mogą być wykonane z metalu, plastiku lub celulozy(jednorazowe).Kaczkę lub basen należy pacjentowi podać natychmiast po zasygnalizowaniu potrzeby defekacji (oddania stolca) lub mikcji (oddania moczu).

Jeśli pacjent wybrudzi się stolcem lub jeśli zajdzie konieczność podmycia, należy czynność tę wykonać zaraz po wypróżnieniu. Najlepiej by było, gdyby chory miał przy łóżku czystą kaczkę lub basen wyłącznie do własnego użytku (sprzęt kładzie się w specjalnym uchwycie łóżka lub na podnóżku).

Cele zabiegu

Pomoc choremu leżącemu w zaspokajaniu potrzeby wydalania.

Materiały i środki

• basen lub kaczka,

• papier toaletowy lub lignina,

• fartuch ,

·        rękawiczki ,

• miska z wodą, mydło i ręcznik – przybory do umycia rąk chorego,

ewentualnie do toalety pośladków,

• opcjonalnie pianka do mycia ciała lub chusteczki higieniczne,

• parawan.

Zasady

• zapewnienie choremu intymności i (jeśli to możliwe) opuszczenie

sali przez pozostałych pacjentów lub zasłonięcie łóżka parawanem;

• podanie basenu i kaczki suchych i ogrzanych – do zimnego basenu

przed podaniem wlewa się ciepłą wodę, którą po chwili należy

wylać, potem osuszyć basen;

• wyścielenie basenu ligniną w razie podawania go choremu

z odleżyną lub choremu wychudzonemu (w ten sposób

zabezpiecza się skórę chorego przed podrażnieniem i niechcianym

uszkodzeniem odleżyny, rozkrwawieniem);

• prawidłowe ułożenie chorego na basenie i podłożeniu kaczki

w taki sposób, aby nie zmoczyć pościeli;

• zabezpieczenie chorego przed wypadnięciem z łóżka;

• niestawianie basenu na podłodze! (bez znaczenia pustego

czy pełnego);

• usuwanie z sali chorych pełnego basenu;

• umieszczeniu opróżnionego  sprzętu w pojemnikach ze środkami

dezynfekcyjnymi (dezynfekcja metodą zanurzeniową w roztworze,

np.: Medicariny, Incidin Plus) lub  sprzętu z zawartością -w myjniach-dezynfektorach ;

• wywietrzeniu sali po wypróżnieniu się chorego;

·        zanotowaniu w karcie gorączkowej i karcie bilansu wodnego oddanego stolca i ilości wydalanego moczu.

Algorytm  podawania basenu

Podsuwanie basenu

1. Oceń stan chorego w zakresie samoobsługi.

2. Wykonaj czynności wstępne (przygotowawcze).

3. Podejdź do chorego, ustaw parawan i zamknij okno i drzwi.

4. Umieść basen na taborecie lub uchwycie do basenu.

5. Poproś pozostałych chorych, aby na chwilę wyszli z sali (w warunkach naturalnych).

6. Załóż fartuch i rękawiczki.

7. Obluźnij koc.

8. Podnieś pośladki chorego i zdejmij spodnie

9. Podłóż basen – w zależności od stanu pacjenta stosujemy różne

metody:

• w pozycji na plecach – pacjent ugina nogi w biodrach i kolanach,

unosi pośladki (jeśli jest osłabiony, to opiekun lewą rękę

podkłada pod lędźwie chorego i pomaga mu w ten sposób unieść

pośladki), opiekun prawą ręką podsuwa basen pod pośladki

między udami chorego;

• w pozycji na plecach z użyciem podnośnika – zalecane dla

otyłych;

• przez odwrócenie chorego na lewy bok, przyłożenie basenu do

pośladków i odwrócenie chorego na wznak – opiekun lewą ręką

przytrzymuje basen, a prawą obraca biodra chorego – zalecane

dla ciężko chorych;

• w pozycji siedzącej – opiekun sadza chorego i zabezpiecza przed

wypadnięciem z łóżka (należy podnieść wezgłowie i barierki

boczne).

Jeśli chory załatwia potrzebę w pozycji leżącej, opiekun pod część lędźwiową kręgosłupa podkłada zwinięty w rulon ręcznik lub koc, ewentualnie małą poduszkę.

10.Podaj choremu dzwonek alarmowy i pozostaw go do czasu wypróżnienia (w pracowni symuluje się podanie dzwonka).

11.Wejdź do sali, gdy pacjent zadzwoni lub gdy nie dzwoni przez 5 – 10 minut (zbyt długie leżenie na basenie może spowodować powstanie ran).

12.Po wypróżnieniu pacjent wyciera szparę pośladkową lub, jeśli nie jest w stanie zrobić tego samodzielnie, wytrzyj szparę pośladkową.

13.Wrzuć zużyty papier do basenu.

14.Wyjmij basen, przykryj przykrywką

15.Zdejmij rękawiczki i zdezynfekuj ręce.

16.Podejdź do chorego i załóż czyste rękawiczki.

17.Umyj choremu ręce lub podaj mu miskę do samodzielnego umycia rąk – jeżeli pacjent się podcierał samodzielnie.

18.Nałóż choremu spodnie od piżamy lub wyrównaj koszulę.

19.Znanym sposobem zaściel łóżko.

20.Otwórz okno i odstaw parawan.

21. Basen odnieś do łazienki lub brudownika (w pracowni znajduje się sprzęt imitujący sedes). Skontroluj zawartość basenu pod kątem ilości, barwy, np. czy jest czarny, smolisty lub ze smużkami krwi (świadczy o obecności krwi w stolcu), wodnisty (biegunka), tłuszczowy (zapalenie trzustki).

22.Włóż basen do pojemnika ze środkiem dezynfekującym.

23.Wykonaj czynności końcowe – porządkowe.

Uwaga !

Do mycia chorego po defekacji można użyć  pianki myjącej –bez konieczności mycia wodą z mydłem .Pianka zawiera substancje zapachowe, myjące i pielęgnujące.

Algorytm podawania kaczki

1. Oceń stan chorego w zakresie samoobsługi.

2. Wykonaj czynności wstępne (przygotowawcze).

3. Podejdź do chorego, ustaw parawan i zamknij okno i drzwi.

4. Umieść basen na taborecie lub uchwycie do basenu.

5. Poproś pozostałych chorych, aby na chwilę wyszli z sali (w warunkach naturalnych).

6. Załóż fartuch i rękawiczki.

7. Obluźnij koc.

8. Podnieś pośladki chorego i zdejmij spodnie

9. Podłóż kaczkę między nogami chorego – ugnij nogi chorego

w kolanach, odwiedź kolana, podłóż kaczkę, tak aby nie doszło do zmoczenia pościeli:

• u kobiet dzióbek naczynia powinien ściśle przylegać do szpary

sromowej,

• u mężczyzn prącie należy włożyć do otworu naczynia i podsunąć

je bliżej krocza.

10.Jeśli chory jest samodzielny, zostaw go samego, przed wyjściem z sali podaj mu dzwonek.

11.Wyjmij kaczkę i zatkaj jej otwór ligniną bądź korkiem (większość kaczek ma korek), skontroluj ilość i wygląd moczu (czerwony oznacza obecność krwi, niebieski albo mętny, cuchnący – infekcję), wszelkie nieprawidłowości zgłoś pielęgniarce lub lekarzowi.

15.Zdejmij rękawiczki i zdezynfekuj ręce.

16.Podejdź do chorego i załóż czyste rękawiczki.

17.Umyj choremu ręce lub podaj mu miskę do samodzielnego umycia rąk .

18.Nałóż choremu spodnie od piżamy lub wyrównaj koszulę.

19.Znanym sposobem zaściel łóżko.

20.Otwórz okno i odstaw parawan.

21. Kaczkę  odnieś do łazienki lub brudownika (w pracowni znajduje się sprzęt imitujący sedes).

22.Opróżnij kaczkę i odłóż do pojemnika ze środkiem dezynfekcyjnym.

23.Przynieś czystą kaczkę do łóżka chorego i umieść ją w uchwycie.