Standard opieki nad pacjentem hospitalizowanym

1. Opieka sprawowana przez pielęgniarki /opiekunów nad pacjentami jest zgodna z misją szpitala .
2. W zakładzie zorganizowany jest całodobowy system opieki nad pacjentem.
3. W ciągu pierwszych 24 godzin pobytu pacjenta w szpitalu, pielęgniarka ustala i dokumentuje indywidualny plan opieki.
4. Zbierając dane o pacjencie, pielęgniarki/opiekunowie  uwzględniają kategorię opieki.
5. Przyjęty w zakładzie model opieki pielęgniarskiej, zapewnia indywidualne i holistyczne podejście do problemów pacjenta : - każdy pacjent będzie objęty opieką kompleksową, - pielęgniarki i położne ponoszą indywidualną odpowiedzialność za zaplanowane i zrealizowane działania, - u każdego pacjenta będą rozpoznane potrzeby w zakresie funkcjonowania fizycznego, psychicznego i społecznego, - u każdego pacjenta, u którego stwierdzono potrzebę zapewnienia pełnej opieki, będzie prowadzony kompleksowy proces pielęgnowania, w ramach którego będzie ustalona : a) szczegółowa diagnoza pielęgniarska b) plan opieki oraz sposób jego realizacji.
6. U każdego pacjenta są rozpoznawane potrzeby w zakresie wychowania zdrowotnego i uwzględniane w planie opieki.
7. U każdego pacjenta są rozpoznawane potrzeby pomocy w realizacji programu rehabilitacyjnego.
8. U każdego pacjenta plan pielęgnowania jest systematycznie oceniany i realizowany wg wyznaczników.
9. Realizowane w zakładzie programy opieki pielęgniarskiej są zintegrowane ze świadczeniami profilaktycznymi, diagnostycznymi i terapeutyczno - rehabilitacyjnymi.
10. U każdego pacjenta są oceniane wyniki pielęgnowania - /indywidualna karta pacjenta, raport pielęgniarski, tablica w dyżurce pielęgniarek/.
11. Przebieg procesu pielęgnowania jest udokumentowany na bieżąco przez pielęgniarki, w dokumentacji pielęgniarskiej zakładu.
12. Każdy pacjent zna pielęgniarkę /opiekuna opiekującą się nim na danym dyżurze .
13. Raporty pielęgniarskie łączone są z pielęgniarską wizytą na salach chorych.
14. Po odbytych raportach i zorientowaniu się co do stanu obłożenia i zdrowia pacjentów / kategorii chorych / pielęgniarka oddziałowa zgłasza do pielęgniarki naczelnej zapotrzebowanie na kadrę pielęgniarską.
15. W szpitalu zarządzeniem dyrektora została określona norma obsady pielęgniarek i położnych na podstawie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21.12.1999 r.
16. Grafiki dyżurów pielęgniarskich są opracowane zgodnie z potrzebami pacjentów.
17. Pielęgniarki realizując swoje zadania, przestrzegają Karty Praw Pacjenta.
18. Pielęgniarki zapewniają poufny charakter dokumentacji pacjenta.
19. Krewni, opiekunowie są włączeni w opiekę nad chorym. Są informowani o jego stanie zdrowia / na życzenie chorego / i planie opieki.
20. Każdy pacjent wypisany ze szpitala, otrzyma od pielęgniarki informacje dotyczące samo opieki, broszury, oraz przykłady diet.

 

Zadania opiekuna medycznego dotyczące opieki nad pacjentem hospitalizowanym.

• pomoc przy wykonywaniu czynności higienicznych
• pomoc przy obcinaniu paznokci
• dbanie o przybory toaletowe i sprzęt własny pacjenta
• dokładne osuszanie ciała
• dbanie o czystość bielizny osobistej i pościelowej
• usuwanie wszystkich zbędnych odpadów (chusteczki,okruchy)
• mycie naczyń (kubek,sztućce)
• dbanie o mikroklimat na sali(wietrzenie)
• przygotowywanie posiłku ,aby był ciepły i odpowiednio rozdrobniony
• dbanie o to, aby pacjent ,ktory może wstać zawsze spożywał posiłki przy stole, a nie w łóżku
• zapewnianie pomocy przy wstawaniu i zmianie pozycji w łóżku
  
• asystowanie przy wychodzeniu do łazienki czy toalety.

 

Przyjęcie chorego w oddział szpitalny.

Czynności wykonywane przez pielęgniarkę w oddziale:

1. Przyjęcie pacjenta od pielęgniarki z IP przez pielęgniarkę z oddziału.
2. Przedstawienie się pacjentowi i jego rodzinie z nazwiska i imienia oraz pełnionej funkcji.
3. Sprawdzenie dokumentacji pacjenta - kompletność.
4. Powiadomienie lekarza o przyjęciu i uzgodnienie miejsca na sali (zgodnie z imiennym skierowaniem lekarza).
5.Angażowanie do pracy personel pomocniczy -opiekunów medycznych.
6. Poinformowanie pacjenta o konieczności zgłaszania wszelkich dolegliwości bólowych, kłopotów, innych potrzeb w czasie pobytu.
7. Założenie dokumentacji pielęgniarskiej - historii pielęgnowania.
8. Ustalenie indywidualnego planu opieki pielęgniarskiej w zależności od stanu zdrowia i potrzeb pacjenta, wpisanie chorego w dokumentację oddziału.
9.Przygotowanie i pobranie badań laboratoryjnych wg obowiązującego w oddziale schematu.
10. Przyjęcie i wykonanie zleceń lekarskich wg indywidualnej karty zleceń.
11. Zgłoszenie do kuchni szpitalnej odpowiedniej diety.
12. Zapewnienie choremu indywidualnego kontaktu z personelem.


Obowiązki opiekuna medycznego względem pacjenta nowo przyjętego w oddział:

• Zaprowadzenie pacjenta na salę:
  -wskazanie łóżka i dopasowanie jego wysokości do potrzeb pacjenta;
  -zapoznanie z innymi pacjentami;
• Zapoznanie z topografią oddziału;
• Zapoznanie z regulaminem wewnętrznym;
• Zapoznanie z kartą praw pacjenta;
• Podanie możliwości kontaktu telefonicznego z rodziną; godzin odwiedzin,numeru telefonu szpitala, adresu szpitala;
• Podanie godzin wizyt duszpasterskich;
• Podanie godzin wizyt lekarskich,posiłków i zmian personelu;
• Dostosowanie ustawienia stolika, tak ,aby był on funkcjonalny;
• Pomaganie pacjentowi w układaniu rzeczy osobistych,tak ,aby dostęp do nich sprawiał pacjentowi jak najmniej problemów
• Sprawdzenie czy pacjent ma wszystkie niezbedne rzeczy:piżamę,kapcie,ręczniki,przybory toaletowe,sztućce, szklankę;
• Objaśnienie jak korzystać z dzwonka w celu przywołania personelu;
• Wskazanie miejsca,gdzie znajduje się węzeł sanitarny;
• Wskazanie gdzie znajduje się:

1. dyżurka pielęgniarek,
2. dyżurka lekarska,
3. gabinet pielęgniarki oddziałowej,
4. gabinet lekarski,
5. gabinet ordynatora,
6. gabinet zabiegowy,
7. stołówka,
8. kuchenka oddziałowa,
9. sala telewizyjna,
10. pracownie rehabilitacji itp.

Przyjęcie chorego do szpitala

Pacjenci, zgłaszający się do szpitala mogą być przyjmowani:

1. w trybie planowym
2. w trybie nieplanowym ze skierowaniem lub bez skierowania
3. w trybie nagłym .
ODMOWA PRZYJĘCIA DO SZPITALA
W przypadku odmowy przyjęcia pacjenta do szpitala lekarz I.P:

• udziela pacjentowi wskazówek dotyczących dalszego postępowania i leczenia
• wydaje pacjentowi kartę informacyjną I.P.
• w przypadku, gdy pacjent nie wyraża zgody na pozostanie w szpitalu i odmawia podpisania stosownego oświadczenia, lekarz I.P. dokonuje zapisu w dokumentacji medycznej.

PACJENCI PRZYJMOWANI DO SZPITALA POWINNI POSIADAĆ:

• przybory toaletowe
• ręczniki
• piżamę i kapcie
• bieliznę osobistą
• sztućce.

Pielęgniarka w Izbie Przyjęć:

1. w chwili przybycia chorego do Izby Przyjęć gromadzi dane o pacjencie ze wszystkich możliwych i dostępnych źródeł;
2. rozpoznaje stan bio - psycho - społeczny chorego i formułuje diagnozę;
3. powiadamia lekarza dyżurnego o przybyciu chorego;
4. utrzymuje ciągły kontakt interpersonalny z pacjentem i/ lub jego rodziną;
5. zapoznaje chorego i/ lub jego rodzinę z regulaminem szpitala i jego topografią, prawami pacjenta oraz możliwością odwiedzin;
6. zakłada obowiązującą dokumentację -historię choroby itp.
7. przeprowadza wywiad epidemiologiczny;
8. wykonuje EKG, pomiar RR i tętna;
9. wykonuje zlecenia dodatkowe -badanie krwi,RTG itp.
   
10. istotne problemy pielęgnacyjne przekazuje w obecności chorego pielęgniarce w oddziale.

Każdy człowiek przyjmowany do szpitala odczuwa strach przed nieznanym ,co powoduje zachwianie jego poczucia bezpieczeństwa.Pod wpływem lęku pacjent może zachowywać się niezrozumiale ,pojawiają się takie reakcje , jak:

• lęk,
• agresja,
• płacz,
• nadmierna gestykulacja,
• nerwowość ,
• apatia,
• zagubienie.

Opiekun medyczny odgrywa bardzo ważną rolę w chwili przyjęcia pacjenta do szpitala .Jest często pierwszym przedstawicielem  personelu,z jakim spotyka się pacjent i jego rodzina.Wpływa postawą ,zachowaniem i podejmowanym  działaniami na wizerunek placówki.Obecność opiekuna medycznego przy pacjencie od chwili przyjęcia do szpitala zwiększa u pacjenta poczucie bezpieczeństwa i ułatwia adaptację do warunków szpitalnych.
Pielęgniarka z izby przyjęć może zlecić opiekunowi wykonanie toalety lub kąpieli już w IP.Podczas wykonywania toalety opiekun medyczny obserwuje sprawność pacjenta i odnotowuje  spostrzeżenia w karcie wywiadu.
Opiekun pomaga pacjentowi spakować rzeczy ,których nie powinien on zabrać do szpitala i przekazuje je rodzinie lub do depozytu szpitalnego. Opiekun również zaprowadza  lub zawozi pacjenta na wskazany oddział.
Pacjenci przyjmowani w trybie planowym:
1. Pacjent zgłaszający się do rejestracji Izby Przyjęć podaje skierowanie do szpitala oraz dokumenty potwierdzające dane osobowe /dowód osobisty ewentualnie paszport, dokument potwierdzający ubezpieczenie oraz przynależność do oddziału NFZ, a dla obcokrajowców rodzaj i numer karty pobytu oraz numer identyfikacyjny Unii Europejskiej/.
2. Pacjent podaje dane osoby, której można udzielić informacji o jego pobycie w szpitalu i stanie zdrowia.
3. Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy potwierdza podpisem zgodę na hospitalizację oraz zgodę na udzielanie informacji o jego pobycie, stanie zdrowia i udostępnianie dokumentów lub oświadczenie o nieudzielaniu powyższych informacji.
4. Pacjent kierowany jest do przebieralni, gdzie osoba uprawniona dokonuje spisu w dwóch egzemplarzach rzeczy pacjenta - jeśli zostawia je w Szpitalnym Magazynie Ubraniowym. Jeden egzemplarz otrzymuje pacjent, drugi załączony jest do pozostawionych rzeczy.
5. Sanitariusz/ka lub opiekun/ka  zabiera z rejestracji historię choroby i odprowadza/zawozi pacjenta do oddziału.
6. Sanitariusz/ka lub opiekunka przekazuje pacjenta i jego dokumentację personelowi oddziału.

Pacjenci przyjmowani w trybie nagłym:
1. W pierwszej kolejności zaopatrywani są pacjenci w stanie bezpośredniego zagrożenia życia.
2. Lekarz I.P. zobowiązany jest do natychmiastowej oceny stanu zdrowia i podjęcia działań zależnych od tej oceny.
3. W przypadku pacjenta nieprzytomnego(oznaczony jako NN) lub pacjenta, z którym nie jest możliwe uzyskanie dwustronnego kontaktu logicznego, decyzję dotyczącą postępowania z pacjentem /hospitalizacja, transport do innego ośrodka, diagnostyka inwazyjna, zabieg operacyjny/ podejmowane są przez lekarza I.P. lub zespół lekarzy zgodnie z najlepszą wiedzą i aktualnymi standardami medycznymi odnoszącymi się rozpoznania choroby ustalonego lub prawdopodobnego /z wyłączeniem art 4 Ustawy o zawodzie lekarza - dotyczy stanu zagrożenia życia/.
4. Lekarz dyżurny zleca przyjęcie pacjenta do oddziału.
5. Czynności rejestracyjne wykonywane są po wykonaniu czynności medycznych.
6. W przypadku pozostawienia w I.P. rzeczy pacjenta nieprzytomnego wykonywany jest ich spis oraz przekazanie tych rzeczy do magazynu szpitalnego. Rzeczy wartościowe przekazywane są do depozytu.
  

Potrzeby człowieka chorego

Teoria hierarchii potrzeb Maslowa zakłada, że niezaspokojenie potrzeb niższego rzędu (potrzeby fizjologiczne, bezpieczeństwa) uniemożliwia zaspokojenie potrzeb wyższego rzędu. Człowiek chory, jeśli w dodatku zagrożone jest jego zdrowie i życie, traci zainteresowanie osiągnięciem prestiżu społecznego,a skupia się na zdrowiu  i chorobie.

Człowiek chory chciałby :

• być otoczony troskliwą opieką ,
• być godnie traktowany przez personel medyczny ,
• czuć się bezpiecznie,
• być docenionym, zwłaszcza przez najbliższych,
• mieć możliwość decydowania o sobie, o niektórych badaniach i zabiegach,
• być akceptowanym ze swoją chorobą czy niepełnosprawnością ,
• nie być obcym, odrzuconym ,przynależeć do stowarzyszeń osób z tą samą chorobą ,
• być potrzebny innym ludziom -nieraz współtowarzyszom choroby ,
• rzetelnej informacji o swojej chorobie , jej skutkach i następstwach ,
• mieć jakiś cel w życiu, poczucie sensu własnego życia.

Opiekun medyczny musi umieć rozróżniać potrzeby według ich hierarchii ważności . Należy po zapoznaniu się ze stanem pacjenta -określić jego potrzeby -od najważniejszych do mniej ważnych i zaspakajać je w tej kolejności ,aby potrzeby najważniejsze dla zdrowia i życia były zaspakajane jako pierwsze.

Potrzeby człowieka wg Murraya.

Murray określa potrzebę jako działającą w mózgu siłę fizykochemiczną, która organizuje percepcję, i określone grupy reakcji autonomicznych, słownych i motorycznych, wyobrażeniowych w celu zmiany sytuacji napięcia.
Cechy potrzeb
Potrzeba to:

• specyficzna tendencja aktywności jednostki
• typowy zespół reakcji motorycznych, werbalnych, autonomicznych i wyobrażeniowych
• specyficzny kierunek uwagi i zainteresowań
• specyficzne emocje
• specyficzne reakcje

Murray wyróżnił 27 potrzeb psychicznych:

• potrzebę bezpieczeństwa jako tendencję do unikania psychicznego urazu
  • ze strony innych
  • we własnych oczach
• potrzebę poniżania się
• potrzebę wyczynu
• potrzebę stowarzyszenia się, afiliacji
• potrzebę agresywności
• potrzebę autonomii
• potrzebę kompensacji
• potrzebę uległości
• potrzebę usprawiedliwiania się
• potrzebę dominowania
• potrzebę uzewnętrzniania swojej osobowości i ekshibicjonizmu
• potrzebę żywienia i opiekowania się
• potrzebę porządku
• potrzebę zabawy
• potrzebę odrzucania i izolacji
• potrzebę przyjemnych doznań zmysłowych
• potrzebę seksualną
• potrzebę doznawania opieki i oparcia
• potrzebę rozumienia
• potrzebę nabywania
• potrzebę poznawczą
• potrzebę tworzenia
• potrzebę informowania innych
• potrzebę doznawania aprobaty i uznania ze strony innych
• potrzebę zatrzymywania

Murray nie uważał, że jest to zamknięta, wyczerpana lista potrzeb jednostki. Każda jednostka według niego charakteryzuje się również potrzebami indywidualnymi, niepowtarzalnymi.

Potrzeby człowieka.Hierarchia potrzeb wg Abrahama Maslowa

Potrzeba psychiczna, motywacja to stan osoby doznającej poczucie niespełnienia (napięcie motywacyjne), czyli frustrację potrzeb, działający jako czynnik motywujący, skłaniający zatem jednostkę do aktywności, które mogą tę potrzebę zaspokoić.
Inaczej - odczuwalny brak czegoś, który powoduje, że podejmuje się działania zmierzające do zapełnienia tego braku. Z potrzebami wiąże się pozytywna lub negatywna charakterystyka afektywna . Niezaspokojenie potrzeb niższego rzędu powoduje niemożność zaspokojenia potrzeb wyższego rzędu.
Pojęcie potrzeba jest wyrażeniem mylnie używanym zamiennie z pojęciami popęd bądź instynkt .
Potrzeby ludzkie to przejaw zależności człowieka od otoczenia. Część z nich ma charakter obiektywny - jak potrzeba pożywienia. Potrzeby obiektywne pociągają za sobą kształtowanie się potrzeb subiektywnych - skomplikowanego systemu zmian, jakie zachodzą w człowieku w sytuacji, gdy jego potrzeby obiektywne nie są zaspokojone. Brak zaspokojenia potrzeby wprowadza jednostkę w stan napięcia psychicznego, stanowiącego często motyw do działania w kierunku zaspokojenia potrzeby.
Potrzeby biologiczne są związane ze strukturą organizmu ludzkiego; ich zaspokojenie jest niezbędne do utrzymania organizmu przy życiu. Potrzeby społeczne odzwierciedlają fakt zależności człowieka od innych ludzi - potrzeba miłości, uznania, przynależności do grupy. Potrzeby kulturalne są wyrazem zależności człowieka od wytworów kultury materialnej (potrzeba mieszkania, lodówki, samochodu) a także wytworów kultury duchowej (potrzeba książki, filmu, sztuki teatralnej). Potrzeby instrumentalne są związane z realizacją określonych celów czy wykonywaniem pewnych zadań (potrzeba młotka do wbicia gwoździa); znikają w momencie osiągnięcia celu.

Nasilenie potrzeb i sposób ich zaspokajania różni się u poszczególnych osób oraz może się zmieniać z wiekiem. Potrzeby wyższego rzędu pojawiają się stopniowo wraz z rozwojem człowieka. Indywidualizacji podlega również sama hierarchia potrzeb. Człowiek może zrezygnować z zaspokojenia potrzeby dominacji, jeżeli zgodnie z jego przekonaniami wywyższanie się ponad innych jest nieetyczne. Hierarchia potrzeb może być uzależniona także od typu osobowości. Ludzie o temperamencie choleryka będą mieli szczególnie rozbudowaną potrzebę dominacji, która zrekompensuje im niezaspokojenie potrzeby samorealizacji. Dla melancholika o dużej sile przeżyć emocjonalnych ważniejsze od prestiżu będą potrzeby estetyczne .

Klasyfikacja potrzeb wg Abrahama Maslowa
Postawił on hipotezę, że człowiek w swoim działaniu dąży do zaspokojenia zespołu potrzeb, zaś potrzeby te tworzą logiczną hierarchię .

 
Potrzeby fizjologiczne :
 

• potrzeba jedzenia i pragnienia,

 

• potrzeba odpoczynku ,snu,

 

• potrzeba przyjemnych doznań zmysłowych ,

 

• potrzeba seksualna,

 

• potrzeba przedłużenia gatunku .

 

Potrzeby bezpieczeństwa wyrażają się unikaniem tego, co może przynieść śmierć lub cierpienie :

• potrzeba zależności,

• potrzeba opieki i oparcia,

• potrzeba braku lęku,

• potrzeba ładu,

• potrzeba dachu nad głową,

• potrzeba ochrony przed krzywdą fizyczną i emocjonalną,

• potrzeba dbania o zdrowie.

 

Potrzeby afiliacji (przynależności i miłości, akceptacji, afirmacji); ich zaspokojenie rzutuje na sposób widzenia świata, występują w dążeniach przezwyciężenia osamotnienia, alienacji :
 

• potrzeba miłości,

• potrzeba akceptacji ze strony innych osób,

• potrzeba przyjaźni,

• potrzeba porozumiewania się.

 

Potrzeby szacunku i uznania :
 

• potrzeba potęgi,

• potrzeba wyczynu,

• potrzeba wolności,

• potrzeba respektu i uznania innych,

• potrzeba dobrego statusu społecznego,

• potrzeba sławy,

• potrzeba dominacji,

• potrzeba niezależności,

• potrzeba szacunku dla samego siebie,

• potrzeba szacunku ze strony innych.

 

Potrzeby samorealizacji
znajdują się na samym szczycie hierarchii. Nie można jej zaspokoić. Człowiek wyznacza cele,ale najważniejsze jest nie osiągnięcie ich, a samo dążenie:

• potrzeba rozwoju osobistego,

• potrzeba odnoszenia sukcesów,

• potrzeba awansu w pracy,

• dążenie do rozwoju możliwości,

• dążenie do realizacji celu.

Oprócz wymienionych pięciu potrzeb, Maslow wyróżnił również tzw. potrzeby dodatkowe. Przez potrzeby dodatkowe należy rozumieć takie, które mogą ujawniać się tylko u niektórych ludzi. Dla przykładu mogą to być potrzeby wiedzy, czy też potrzeby estetyczne. Zdaniem Maslowa trudno jest o nich cokolwiek powiedzieć, gdyż nie zostały jeszcze dogłębnie poznane, ale można próbować wiązać je z potrzebami samorealizacji.
Maslow zwrócił uwagę na dwie interesujące sprawy w związku z tymi potrzebami. Po pierwsze, jeśli jest zagrożona jedna z silniejszych potrzeb, podrywamy się by jej bronić. Np. nie martwimy się o swoja pozycję, jeśli głodujemy. Po drugie, zaspokojona potrzeba przestaje działać motywacyjnie. Gdy pewien obszar potrzeb ulega zaspokojeniu dana osoba zaczyna uświadamiać sobie występowanie innego zbioru potrzeb. Te z kolei zaczynają ją motywować.
 
Muszą być zaspokojone przede wszystkim potrzeby niższego rzędu, aby było możliwe zaspokojenie potrzeb wyższego rzędu.

Maslow uważał, że niemożliwe jest pełne zaspokojenie wszystkich potrzeb przez człowieka, gdyż jego rozwój jest nieograniczony.

 

poziom	potrzeby	cechy sytuacji odpowiadające potrzebom
1. samorealizacji	- rozwijania swojego potencjału, zdolności, talentów, zainteresowań -cel w życiu	- osiągnięcia - możliwości rozwoju zainteresowań - akceptacja dla kreatywności - dostrzeganie zintegrowanych celowych działań - wiara w siebie zajmowanie stanowiska w różnych sprawach
2. uznania i szacunku	- uznanie we własnych oczach i oczach innych - potrzeba prestiżu, znaczenia, - potrzeba niezależności	- samodzielność myślenia i działania, - sprawiedliwość w postępowaniu
3. przynależności i miłości	- uzyskiwania aprobaty, akceptacji, miłości, przyjaźni - potrzeba tożsamości	Zwiększa poczucie własnej wartości - przyjazne otoczenie - pozytywny klimat emocjonalny - poczucie więzi /od najbliższych ludzi/
4. bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego	- stabilizacji - stałości - bezpieczeństwa	- zagrożenie zdrowia ze strony choroby -lęk w ciemności -lęk przed nieznanym
5. fizjologiczna /BIOLOGICZNA/	- pożywienia, -snu, -oddychania, - wypoczynku, -ruchu, - ciszy, -wydalania, -nie doznawania bólu

 

Krztusiec (koklusz)

Krztusiec(koklusz)

Krztusiec to ostra choroba zakaźna, wywołana przez pałeczkę krztuśca Bordatella pertussis.
Zakażenie krztuścem szerzy się drogą kropelkową, podczas mówienia lub kaszlu w towarzystwie zdrowych osób. Krztusiec może wystąpić już po kilku dniach od urodzenia, gdy niemowlę nie otrzymuje biernej odporności od matki.

Choroba występuje najczęściej w przedziale wiekowym od 0 do 4 lat.
 Mimo iż przebycie krztuśca daje długotrwałą odporność, możliwe jest powtórne zachorowanie.
 Odporność uzyskana po szczepieniu przeciw krztuścowi nie jest trwała i może zniknąć po upływie 3 lat.
 Człowiek jest jedynym gospodarzem pałeczek krztuśca.

Okres wylęgania krztuśca wynosi od 3 dni do dwóch tygodni. 
Zaraźliwość krztuśca: ok. sześć tygodni, przy czym największa jest w okresie nieżytowym i do 3 tygodni napadowego kaszlu.

1. Faza nieżytowa krztuśca
Objawy chorobowe są słabo zaznaczone i niecharakterystyczne. Pojawia się:
zapalenie spojówek,
katar,
niewielka gorączka,
suchy kaszel (pogłębiający się szczególnie w nocy).
2. Faza napadowa krztuśca
Trwa 2–4 tygodnie. Objawy tej fazy różnią się w zależności od wieku dziecka.
W wieku niemowlęcym kaszel nie musi być symptomem dominującym, ponieważ czasami nie pojawia się wcale. Niemowlęta mają napady duszności, z łzawieniem oczu, zaczerwienieniem twarzy, czasem sinicą i bezdechami. Bezdech może również stanowić jedyny objaw krztuśca u noworodków. U pacjentów w starszym wieku charakterystyczne napady kaszlu zwiększają stopniowo swoją częstotliwość i nasilenie. W ciągu doby może wystąpić od kilku do kilkudziesięciu napadów. Mogą one być wywoływane przez bodźce fizyczne lub emocjonalne, takie jak: jedzenie, kichanie, ziewanie, zdenerwowanie, ale też mogą wystąpić w trakcie snu.
Napad krztuśca  rozpoczyna się 5-10 kaszlnięciami w czasie jednego wydechu, po czym następuje głęboki świszczący wdech. Jest to podobne do piania koguta i nazywane często jako zanoszenie się. Często podczas odkrztuszania lepkiej plwociny pojawiają się wymioty. Ponadto w czasie kaszlu twarz chorego staje się czerwona, sinieje, występuje wytrzeszcz gałek ocznych, łzawienie i ślinienie.

U niemowląt przy końcu ataku kaszlu może wystąpić bezdech, a następnie może dojść do drgawek. W okresie między napadowym dziecko jest zazwyczaj zmęczone i niewyspane, nie ma wysokiej gorączki, ale obrzękniętą twarz z wybroczynami.

3. Krztusiec - faza zdrowienia
W trakcie tej fazy krztuśca zmniejsza się częstotliwość oraz nasilenie napadów kaszlu, chociaż może się utrzymywać on bardzo długo.

Wśród najczęstszych powikłań krztuśca (kokluszu) wymienia się:

• zapalenie płuc,
• niedodmę,
• rozstrzenie oskrzeli,
• zapalenie ucha środkowego.
• krztuścowe uszkodzenie mózgu – z drgawkami, zaburzeniami świadomości, niedowładami i uszkodzeniem nerwów czaszkowych, mogące pozostawić trwałe objawy ubytkowe (powikłanie to najgoroźniejsze jest u niemowląt i małych dzieci).

Leczenie
antybiotyki
powolne spacery
unikanie wysiłku
unikanie zabaw ruchowych
odpoczynek

Profilaktyka
Szczepienia
Odporność uzyskuje się na okres 10 -20 lat .

Różyczka

Różyczka - choroba zakaźna, której jedynym gospodarzem jest człowiek.
 Do zakażenia tą chorobą dochodzi drogą kropelkową, poprzez kontakt z zakażonym dzieckiem lub przez łożysko w przypadku różyczki wrodzonej.
Występowanie -w okresie przełomu zimowo-wiosennego występuje sezonowość zachorowań na różyczkę, która zwykle przebiega bezobjawowo.
Materiały zakaźne to :

• wydzielina z jamy nosowo-gardłowej zakażonego dziecka ,
• mocz,
•  krew,
• kał .

Na zachorowanie na różyczkę narażone są dzieci w wieku przedszkolnym , ale także starsze oraz osoby dorosłe.
Różyczka wśród najmłodszych jest chorobą o łagodnym przebiegu, u dzieci starszych może przebiegać z powikłaniami. Odporność na różyczkę nabywana jest wskutek naturalnego zakażenia lub czynnego uodpornienia (szczepienie). Niemowlęta przez pierwsze 6 miesięcy życia mają odporność przekazaną przez matkę (jeśli była ona szczepiona lub przebyła zakażenie).
Zaraźliwość  różyczki
utrzymuje się od 7 dni przed pojawieniem się wysypki do 8 dni po jej wystąpieniu.
Okres wylęgania wynosi od 14 do 21 dni.
Objawy różyczki
U małych dzieci najczęściej nie występują objawy wstępne różyczki.
U dzieci starszych i dorosłych obserwuje się trwające 1–4 dni niecharakterystyczne objawy, takie jak:

• bóle głowy, kończyn, gardła,
• gorączkę,
•  brak apetytu,
• nudności,
• zapalenie spojówek.

Charakterystyczną cechą różyczki jest różowa plamisto-grudkowa wysypka, zaczynająca się za uszami ,obecna głównie w okolicach twarzy i szyi, a w kolejnych etapach choroby również na całym ciele.

Dzień przed wysypką  może wystąpić  także powiększenie węzłów chłonnych okolicy podpotylicznej, szyjnej i  za uszami.
Wysypka znika sama po 2-3 dniach.
Samopoczucie dziecka –dobre.
Rozpoznanie ustala lekarz.
Powikłania po różyczce należą do rzadkości. Jeśli się pojawiają, to głównie jako:

•  bóle stawów,
• zapalenie mózgu,
• małopłytkowość (możliwe krwawienia z dziąseł, z przewodu pokarmowego, krwiomocz i wybroczyny na skórze).

Leczenie
leki p/gorączkowe
leżenie w łóżku

Różyczka a kobiety w ciąży
Zakażenie wywołane wirusem różyczki u matki w okresie pierwszych trzech miesięcy ciąży prowadzi do rozwoju tzw. embriopatii różyczkowej, na którą składają się: zaćma, jaskra, małoocze, wady serca, małogłowie z upośledzeniem rozwoju umysłowego.
Profilaktyka
-szczepienia ochronne obowiązkowe dla dziewczynek

Gorączka trzydniowa

Gorączka trzydniowa
Częsta, łagodnie przebiegająca wysypkowa choroba zakaźna niemowląt i najmłodszych dzieci (ok. 90% w pierwszych 2 latach życia), bardzo rzadko występuje po 4. roku życia.
 Przyczyną choroby są zakażenia wirusami HHV6 , HHV7 oraz rzadziej inne wirusy.
Źródłem zakażenia jest wydalający wirusa człowiek .
Okres wylęgania – 7-10 dni .
Zaraźliwość – 3 dni przed wystąpieniem gorączki .

Objawy kliniczne zakażenia występują częściej u dzieci powyżej 6. miesiąca życia :
nagle występująca wysoka temperatura ciała (do 40°C) utrzymująca się od 2 do 4 dni, której towarzyszy jedynie nieznaczne pogorszenie ogólnego samopoczucia.
W 3–4 dniu gorączki następuje jej nagły spadek. W tym samym dniu typowo pojawia się drobnoplamkowa, bladoróżowa, krótkotrwała wysypka, przede wszystkim na tułowiu. Wysypka zanika po uciśnięciu i nie pozostawia śladów. Gorączce mogą towarzyszyć bardzo łagodnie wyrażone objawy ze strony dróg oddechowych i biegunka (wymioty nie występują).

Leczenie
Wystarczające jest leczenie objawowe
 przeciwgorączkowe,
odpowiednia podaż płynów
podaż  kalorii
Zakażenie wirusami HHV6 i HHV7 nie stwarza ryzyka nadkażeń bakteryjnych.

Choroba ustępuje samoistnie i pozostawia długotrwałą odporność.
Ponieważ jest powodowana przez różne wirusy, możliwe są powtórne zachorowania, zwykle do 4. roku życia.
Powikłania wynikają z gorączki – są to najczęściej drgawki gorączkowe, inne występują wyjątkowo rzadko.

Algorytm zmiany pozycji chorego leżącego w łóżku

Istota zabiegu

polega na umiejętnym ułożeniu pacjenta w zaplanowanej pozycji w łóżku z wykorzystaniem udogodnień i sprzętu do przemieszczania.

Pozycja powinna być zmieniana co 0,5 – 2 godz w zależności od stanu pacjenta. Zmiana pozycji jest jednym ze sposobów zapobiegania odleżynom.Chory siedzący na wózku inwalidzkim powinien zmieniać pozycję -unosić się na rękach- co pół godziny.

Cel zabiegu

•zapewnienie choremu wygody i dobrego samopoczucia

•zapobieganie przykurczom

•zapobieganie odleżynom

•zapobieganie zapaleniu płuc

•złagodzenie dolegliwości bólowych

•zapobieganie zanikom mięśniowym

Zasady:

1. zapoznać się ze stanem zdrowia pacjenta, samopoczuciem, możliwościami i zakresem poruszania się
2. zapoznać pacjenta z celem i przebiegiem wykonywanych czynności
3. uzyskać świadomą zgodę
4. zaplanować wykonanie zadania
5. dostosowywać ułożenie do zmieniającego się stanu zdrowia pacjenta
6. stosować udogodnienia w celu odciążenia miejsc narażonych na ucisk
7. rozpoczynać układanie udogodnień od głowy w kierunku stóp, natomiast wyjmować w odwrotnej kolejności
8. usuwać udogodnienia przed każdą zmianą pozycji
9. zabezpieczać udogodnienia okryciem ochronnym
10. układać w fizjologicznych pozycjach
11. posługiwać się ruchami celowymi, skoordynowanymi
12. wykonać masaż pleców, pośladków i miejsc narażonych na ucisk przed każda zmianą pozycji
13. przestrzegać zasad bezpieczeństwa
14. wykorzystywać sprzęt do przemieszczania
15. odwracać pacjenta zawsze w swoim kierunku
16. dokumentować każdą zmianę pozycji.

Udogodnienia

RODZAJE UDOGODNIEŃ:

1. łóżko mechaniczne, ortopedyczne, elektryczne z regulowaną wysokością, łamane, profilowane, z uchwytami umożliwiającymi pacjentowi podciągnięcie się
2. materac przeciwodleżynowy  
3. szyny Brauna 
4. materac z tworzywa piankowego, wypełniony  żelem
5. ochraniacze na pięty
6. ochraniacze na  łokcie
7. poduszki wypełnione  gorczycą , żelem, kuleczkami
8. poduszki pod kark
9. kliny różnej wielkości 
10. drabinka lub tzw. lejce
11. jaśki  
12. poduszki 
13. koc zwinięty w rulon
14. wezgłowie
15. krążki, 
16. kółko pod pośladki
17. łuk łóżkowy
18. stolik przyjaciel 
19. woreczki z piaskiem np.: do unieruchomienia lub wywołania ucisku
20. podpórka pod stopy 
21. poduszka rogal

Algorytm -Toaleta jamy ustnej u ciężko chorego leżącego

Toaleta jamy ustnej u ciężko chorego

Toaleta jamy ustnej różni się od zwykłego mycia zębów zastosowaniem

środków leczniczych bądź profilaktycznych. Wykonuje się ją najczęściej

u osób ciężko chorych, nieprzytomnych oraz przy karmieniu chorego

przez zgłębnik lub przez przetokę. Wybór sposobu wykonania zabiegu

jest uzależniony od stanu chorego i stopnia jego samodzielności.

Środki lecznicze stosowane w pielęgnacji jamy ustnej :

•     boraks z gliceryną,
•     aphtin
•   nystatyna (przy infekcjach grzybiczych),
•     pioktanina (1% roztwór wodny fioletu gencjany).

 Do płukania jamy ustnej stosuje się:

•   nadmanganian potasu (KMnO4) 
•       3% wodę utlenioną
•    chlorchinaldin
•        krople miętowe
•       preparaty ziołowe, np. azulan, septosan, rumianek czy szałwię.

Decyzja o doborze środka leczniczego należy do lekarza.

Opiekun medyczny jest zobowiązany zapoznać się ze zleceniem i działać pod kierunkiem pielęgniarki.

Cele zabiegu

Toaletę jamy ustnej u ciężko chorego wykonuje się dla:

• utrzymania czystości (usunięcie resztek pokarmu) i zapobiegania

zmianom patologicznym w jamie ustnej,

• poprawienia samopoczucia pacjenta,

• wykonania masażu dziąseł,

• zapobiegania zakażeniom i leczenia ich,

• zlikwidowania nieprzyjemnego zapachu i smaku z ust,

• zapobiegania odruchom wymiotnym (przy karmieniu chorego przez

zgłębnik),

• pobudzenia wydzielania śliny (u chorych karmionych przez przetokę

nie ma naturalnego żucia pokarmu i wydzielania śliny).

Materiały i środki

• środek leczniczy zgodny ze zleceniem,

• środek do płukania jamy ustnej

• szpatułki

•  kwaczyki

• gaziki do wykonania kwacza i do wazeliny

•  ciepła woda

• ręczniki jednorazowe

•fartuch

•rękawiczki jednorazowe

• poloplastr

• podkład jednorazowy,

• wazelina

• środek do dezynfekcji rąk

• poloplastr ,nożyczki

• środek do dezynfekcji powierzchni  

• worek czerwony

• worek niebieski .

Przybory i sprzęt

•tace -2 szt

•  dzbanek

·        termometr

• miska nerkowata – 2 szt

• miska z wodą do ogrzania środka leczniczego,

• kosz na odpady medyczne

·        kosz na brudną bieliznę

• kubek

• ręcznik

• nożyczki

• kieliszek do leku

• szczękorozwieracz lub językotrzymacz jeśli wykonujemy toaletę u chorego nieprzytomnego

• parawan

• stolik

•     krzesło 
•   łóżko
•      taboret .

Zasady

Oprócz ogólnych zasad opisanych wcześniej należy:

• wykonać toaletę przed karmieniem pacjenta,

• nie płukać jamy ustnej u osób nieprzytomnych i mających trudności

z połykaniem,

• ocenić stan jamy ustnej,

• nie wkładać zbyt głęboko kwaczyków do ust, aby nie prowokować

odruchów wymiotnych.

Algorytm  wykonania toalety jamy ustnej u ciężko chorego

1.     Przedstaw się , powiedz co będziesz robić i uzyskaj zgodę.

2.     Sprawdź kartę gorączkową.

3.     Wykonaj czynności przygotowawcze:

•  zamknij okno
•  zamknij drzwi
• ustaw parawan
•  odstaw stolik przyłóżkowy
•  sprawdź temperaturę otoczenia
•  sprawdź jakie przybory ma pacjent w stoliku
•  przystaw krzesło siedziskiem do dolnego szczytu łóżka.

4.     Umyj i zdezynfekuj ręce

5.     Przygotuj zestaw wraz z pojemnikami na odpady.

6.     Wlej wodę do dzbanka, sprawdź temperaturę wody na nadgarstku.

7.     Ubierz fartuch i rękawiczki przy łóżku chorego.

8.     Umyj Połóż tacę na stolik przyłóżkowy.

9.     Rozłóż zawinięcia kołdry od strony dalszej i bliższej.

10.   Podnieś  wezgłowie.

11.    Posadź chorego.

12. Rozłóż ręcznik pod brodę  chorego ( aby zabezpieczyć pościel i piżamę).

13.Nalej wody do miseczki , umieść środek leczniczy w kieliszku i włóż go do miseczki z wodą .

14. Usuń kwaczem wydzielinę z jamy ustnej.

15.Kwaczykami rozprowadź preparat leczniczy na dziąsła przy nasadzie zębów 16.Odrzucaj za każdym razem po użyciu kwaczyki do miski nerkowatej.

17. Kwaczem  rozprowadź środek leczniczy (zmieniaj kwacze  co najmniej 3-, 4-krotnie). Rozprowadź preparat w przestrzeni:

• między policzkiem a zębami,
•  między językiem a zębami,
•   na podniebieniu,
•  na języku
•  pod językiem.

18. Jeśli chory może przepłukać usta, to podaj mu kubek z płynem leczniczym i miskę nerkowatą( u osób nieprzytomnych nie wykonuje się płukania jamy ustnej ).

19.Wytrzyj usta chorego ręcznikiem i odrzuć go do niebieskiego worka.

20. Posmaruj usta  gazikiem z kremem pielęgnacyjnym.

22. Zaściel łóżko.

22.Wykonaj czynności końcowe przy łóżku chorego:

•  odstaw tacę na wózek,
•  zdezynfekuj używane sprzęty ,
•  przystaw stolik przyłóżkowy,
•  odstaw krzesło i taboret,
•  odstaw parawan .

23.Wykonaj czynności końcowe po zabiegu:

• posegreguj odpady,
•  zdezynfekuj sprzęt(basen, miski  włóż do myjni dezynfektora)
•  umyj sprzęt,
•  osusz sprzęt,
•  zdejmij fartuch ,
•  umyj i zdezynfekuj ręce,
•  schowaj zestaw do szafy,
•  udokumentuj zabieg .