Krztusiec(koklusz)
Krztusiec to ostra choroba zakaźna, wywołana przez pałeczkę krztuśca Bordatella pertussis.
Zakażenie krztuścem szerzy się drogą kropelkową, podczas mówienia lub kaszlu w towarzystwie zdrowych osób. Krztusiec może wystąpić już po kilku dniach od urodzenia, gdy niemowlę nie otrzymuje biernej odporności od matki.
Choroba występuje najczęściej w przedziale wiekowym od 0 do 4 lat.
Mimo iż przebycie krztuśca daje długotrwałą odporność, możliwe jest powtórne zachorowanie.
Odporność uzyskana po szczepieniu przeciw krztuścowi nie jest trwała i może zniknąć po upływie 3 lat.
Człowiek jest jedynym gospodarzem pałeczek krztuśca.
Okres wylęgania krztuśca wynosi od 3 dni do dwóch tygodni.
Zaraźliwość krztuśca: ok. sześć tygodni, przy czym największa jest w okresie nieżytowym i do 3 tygodni napadowego kaszlu.
1. Faza nieżytowa krztuśca
Objawy chorobowe są słabo zaznaczone i niecharakterystyczne. Pojawia się:
zapalenie spojówek,
katar,
niewielka gorączka,
suchy kaszel (pogłębiający się szczególnie w nocy).
2. Faza napadowa krztuśca
Trwa 2–4 tygodnie. Objawy tej fazy różnią się w zależności od wieku dziecka.
W wieku niemowlęcym kaszel nie musi być symptomem dominującym, ponieważ czasami nie pojawia się wcale. Niemowlęta mają napady duszności, z łzawieniem oczu, zaczerwienieniem twarzy, czasem sinicą i bezdechami. Bezdech może również stanowić jedyny objaw krztuśca u noworodków. U pacjentów w starszym wieku charakterystyczne napady kaszlu zwiększają stopniowo swoją częstotliwość i nasilenie. W ciągu doby może wystąpić od kilku do kilkudziesięciu napadów. Mogą one być wywoływane przez bodźce fizyczne lub emocjonalne, takie jak: jedzenie, kichanie, ziewanie, zdenerwowanie, ale też mogą wystąpić w trakcie snu.
Napad krztuśca rozpoczyna się 5-10 kaszlnięciami w czasie jednego wydechu, po czym następuje głęboki świszczący wdech. Jest to podobne do piania koguta i nazywane często jako zanoszenie się. Często podczas odkrztuszania lepkiej plwociny pojawiają się wymioty. Ponadto w czasie kaszlu twarz chorego staje się czerwona, sinieje, występuje wytrzeszcz gałek ocznych, łzawienie i ślinienie.
U niemowląt przy końcu ataku kaszlu może wystąpić bezdech, a następnie może dojść do drgawek. W okresie między napadowym dziecko jest zazwyczaj zmęczone i niewyspane, nie ma wysokiej gorączki, ale obrzękniętą twarz z wybroczynami.
3. Krztusiec - faza zdrowienia
W trakcie tej fazy krztuśca zmniejsza się częstotliwość oraz nasilenie napadów kaszlu, chociaż może się utrzymywać on bardzo długo.
Wśród najczęstszych powikłań krztuśca (kokluszu) wymienia się:
- zapalenie płuc,
- niedodmę,
- rozstrzenie oskrzeli,
- zapalenie ucha środkowego.
- krztuścowe uszkodzenie mózgu – z drgawkami, zaburzeniami świadomości, niedowładami i uszkodzeniem nerwów czaszkowych, mogące pozostawić trwałe objawy ubytkowe (powikłanie to najgoroźniejsze jest u niemowląt i małych dzieci).
Leczenie antybiotyki
powolne spacery
unikanie wysiłku
unikanie zabaw ruchowych
odpoczynek
Profilaktyka Szczepienia
Odporność uzyskuje się na okres 10 -20 lat .