Toaleta pacjenta
Zabieg
higieniczny wykonywany przez opiekuna w sytuacji pacjentów mających trudności w
samodzielnym utrzymywaniu czystości ciała. Zabieg polega na umyciu zębów,
poszczególnych części ciała pacjenta (twarzy, uszu, szyi, kończyn górnych,
klatki piersiowej, pleców i pośladków, kończyn dolnych, podmyciu), natarciu
pleców i pośladków, uczesaniu włosów i prześcieleniu łóżka.
Toaletę ciała
chorego wykonuje się dwa razy dziennie rano i wieczorem, a także zawsze w razie
potrzeby- po
zanieczyszczeniu stolcem, wymiocinami, potem .
Podczas toalety wieczornej można pominąć:
mycie brzucha,
mycie kończyn dolnych ( jeżeli nie
zachodzi taka konieczność).
Cel:
-utrzymanie
skóry ciała w czystości
-zapewnienie
wygody pacjentowi
-zapewnienie
estetycznego wyglądu
-ocena stanu
skóry
-poprawa
funkcji skóry(krążeniowej i oddechowej )
-usunięcie
złuszczonego naskórka ,brudu ,kurzu ,bakterii ,wydzieliny łojowej i potu
-kształtowanie
nawyków higienicznych
-zapobieganie
powikłaniom -odleżyny ,odparzenia ,zakażenia
-profilaktyka
chorób skóry
-poprawa
samopoczucia pacjenta.
Niebezpieczeństwa :
-oziębienie
-oparzenie
-zachłyśnięcie
-uszkodzenie
skóry
-wyrwanie
kaniul ,cewnika
-uszkodzenie
stawów
-zalanie
pościeli
-zalanie oczu,
uszu
-uczulenie .
Wskazania
pacjent leżący, częściowo lub całkowicie
niesamodzielny:
·
jest nieprzytomny,
·
ma porażenie kończyn
·
jest w leczeniu spoczynkowym, np. w ciężkiej niewydolności krążeniowej,
·
jest bardzo osłabiony
·
ma opatrunki gipsowe na dużej powierzchni.
·
.
Zasady:
-toaleta ciała
może być przeprowadzona pod prysznicem
,w wannie lub w łóżku w zależności od wydolności samoobsługowej pacjenta i
dostępnych warunków
-czynności
dopasowujemy do stanu pacjenta
-mycie od
części czystszych ku brudniejszym
-zmiana wody w
przypadku zabrudzenia ,zbyt dużej ilości mydła
- bezpieczeństwa –
zabezpieczenie chorego przed wypadnięciem
-
podmiotowego traktowania chorego
- nie dotykać rękami swojej twarzy i stosować środki ochrony osobistej
(fartuch foliowy i rękawiczki jednorazowe),
-
nie narażać chorego na wychłodzenie i przeciągi
-
zapewnić choremu intymność
-
odkrywać tylko te części ciała, które są myte,
zapewnić optymalną temperaturę otoczenia, tj.
20 ‒ 22°C
-zapewnić
optymalną temperaturę wody do mycia, tj.
38 ‒ 46°C
-
wymienić wodę, gdy jest wychłodzona, zabrudzona, nadmiernie namydlona,
-wymienić
wodę do podmywania
-
dokładnie spłukiwać i osuszać ciało(pod biustem, w fałdach brzusznych, pod
pachami)
-
nie przemęczać chorego w czasie zmiany pozycji ciała
-
obserwować stan skóry i stosować odpowiednie środki do pielęgnacji
-do
nacierania i oklepywania pleców używać preparatów pielęgnacyjnych
-wykonać
nacieranie pośladków, bioder i okolicy kości krzyżowej
-utrzymywać
kontakt werbalny z chorym w trakcie wykonywania czynności
-nie
narażać chorego na dodatkowy ból, przemęczenie, rozłączenie kaniul, drenów,
cewników i innych sprzętów
-
czynności mycia powtórzyć (najpierw myjemy wodą z mydłem, potem myjkę spłukujemy
i myjemy bez mydła)
-zwracać
uwagę, czy nie pozostały resztki mydła na ciele chorego.
Materiały i środki:
-rękawiczki 2-3
pary
-fartuch
ochronny jednorazowy
-środek do
dezynfekcji przyborów
-środek do
dezynfekcji sprzętu
-środek do
oklepywania pleców
-ciepła woda
-oliwka, balsam
(stosujemy tylko u osób starszych lub osób z suchą
skórą )
-mydło w płynie
-pasta do zębów
-krem do ciała,
krem ochronny p/odleżynowy
-płyn do
płukania ust
-dezodorant
-myjka
jednorazowa do podmycia
-ręczniki
jednorazowe
-czerwony worek
-niebieski
worek
-jednorazowy
podkład
Przybory i sprzęt:
-taca – 2sztuki
-stolik
-krzesło
-taboret
-parawan
-łóżko
-termometr
-miska do
mycia+ miska do mycia rąk po podmyciu
-miska nerkowata 2szt
-basen (przynosimy niosąc w
ręku)
-dzbanek 2szt
-myjki (dwie )
-dwa ręczniki -cienki i gruby
-szczoteczka do zębów
-kubek
-grzebień
-nożyczki i szczoteczka do
paznokci
-pumeks
-szpatułki do
maści
-patyczki higieniczne do
uszu
-pampers
-gaziki lub ręczniki
jednorazowe
-wózek
-pojemnik do dezynfekcji
sprzętu
-kosz na pampersy ,
-kosz na odpady
medyczne
-kosz na brudna bieliznę .
Należy uwzględnić własne
przybory toaletowe pacjenta i uzupełnić zestaw elementami potrzebnymi w czasie
mycia wchodzącymi w zakres wyposażenia oddziału.
Algorytm toalety ciała w łóżku , mycia pacjenta w
łóżku
·
Przedstaw
się , powiedz co będziesz robić i uzyskaj zgodę.
·
Sprawdź
kartę gorączkową.
·
Wykonaj
czynności przygotowawcze:
zamknij okno
zamknij drzwi
ustaw parawan
odstaw stolik przyłóżkowy
sprawdź temperaturę otoczenia
sprawdź jakie przybory ma pacjent w stoliku
przystaw krzesło siedziskiem do dolnego szczytu
łóżka.
·
Umyj i
zdezynfekuj ręce
·
Przygotuj
zestaw wraz z pojemnikami na odpady.
·
Wlej wodę
do dzbanków, sprawdź temperaturę wody na nadgarstku.
·
Ubierz
fartuch i rękawiczki przy łóżku chorego.
·
Połóż
tacę na stolik przyłóżkowy.
·
Rozłóż
zawinięcia kołdry od strony dalszej i bliższej.
·
Podnieś wezgłowie.
·
Posadź
chorego.
·
Połóż
ręczniki na brzegu oparcia krzesła.
·
Postaw
miskę na taboret.
·
Nalej
wody do miski i sprawdź temperaturę termometrem – lub pacjent sprawdza sam .
Mycie zębów
·
Podłóż ręcznik przeznaczony do mycia twarzy
pod brodę pacjenta
·
Przygotuj przybory do mycia zębów -nałóż na
szczoteczkę pastę i podaj pacjentowi -pod brodą umieść miskę nerkowatą
·
Podaj
kubek z wodą do wypłukania ust
·
Przytrzymuj
kark chorego podczas płukania
·
Po umyciu
przez pacjenta zębów wytrzyj usta pacjenta
·
Ręcznik odłóż na krzesło
Mycie twarzy, oczu , uszu
·
Ułóż
ręcznik pod głową pacjenta- końce ręcznika połóż na barki chorego
·
Przygotuj
myjkę przeznaczoną do mycia twarzy
-namocz ją
–zorientuj się czy pacjent myje twarz mydłem
·
Przetrzyj
kolejno myjką bez mydła oczy zaczynając
od dalszego zewnętrznego kącika wg rysunku: do bliższego, następnie
·
Umyj twarz według schematu czoło → policzek dalszy →
nos → policzek bliższy → broda → okolica pod nosem → usta-myjką z mydłem
i bez - wytrzyj twarz ręcznikiem
·
Zdejmij
koszulę ,przewieś przez poręcz krzesła lub łóżka
·
Rozłóż
ręcznik pod szyję pacjenta
·
Umyj uszy
i skórę za uszami
·
Umyj
dookoła szyję, wytrzyj
Mycie kończyn górnych
·
Odsłoń
kończynę dalszą, podłóż pod nią ręcznik osłaniając bieliznę pościelową –pod
pachą załóż ręcznik pod wierzchnie przykrycie
·
Postaw
miskę z wodą na ręczniku, zanurz dłoń pacjenta w wodzie ,obok połóż mydelniczkę
·
Umyj kończynę górną myjką z mydłem
i bez w kolejności:
–przedramię
-ramię
-pachę
-na koniec dłoń ( obetnij paznokcie na okrągło i wyczyść je przygotowaną szczoteczką-paznokcie
obcinaj nad miską nerkowatą lub ligniną)
·
Odstaw miskę
na krzesło
·
Wytrzyj
umytą kończynę
·
W ten sam
sposób umyj kończynę górną bliższą
Mycie klatki piersiowej
·
Ułóż ręcznik na klatce piersiowej wywijając
mankiet na koc
·
Unosząc
koc za przygotowany mankiet z ręcznika umyj przygotowaną namydloną myjką
starannie klatkę piersiową pacjenta oraz umyj myjką bez mydła
-u kobiet sprawdź stan skóry pod biustem, opłucz
i starannie osusz.
Mycie brzucha
·
Odwieś na
krzesło ręcznik przeznaczony do mycia górnych części ciał, myjkę odrzuć do
worka na brudną bieliznę
·
Ułóż na
brzuchu pacjenta ciemniejszy ręcznik i wywiń go na zewnątrz, tworząc mankiet na
koc
·
Unosząc
koc za mankiet namydloną ciemniejszą myjką umyj brzuch i podbrzusze, następnie
opłucz * jeżeli pacjent ma założonego pampersa to należy go odpiąć przed myciem
brzucha
·
Wytrzyj
starannie skórę.
Mycie pleców i pośladków
·
Unieś koc
i poproś aby pacjent ułożył się na lewym boku
·
Ułóż ręcznik wzdłuż pleców i pośladków
pacjenta
·
Namydloną myjką umyj plecy i pośladki
pacjenta( dokładnie umyj szparę pośladkową)i opłucz
·
Wytrzyj
starannie skórę, natrzyj spirytusem lub oliwką (plecy, pośladki, okolicę kości
ogonowej i bioder) i oklep( plecy) , pośladki można pomasować i poszczypać
skórę
·
Pomóż
pacjentowi położyć się na plecach i ubierz pacjenta w koszulę.
Mycie kończyn dolnych
·
Odsłoń
kończynę dolną dalszą, połóż ręcznik wzdłuż kończyny
·
Włóż
stopę do miski ,połóż obok mydelniczkę
·
Umyj
kończynę dolną w kolejności:
-pachwinę
- udo
-podudzie
-stopę
·
Do mycia pięt
użyj pumeksu oraz szczoteczki do
paznokci,
·
Podeszwę
umyj mocno myjką
·
Obetnij
paznokcie(na płasko)
·
Wytrzyj
skórę masując energicznie ręcznikiem i nasmaruj oliwką
·
W ten sam
sposób umyj kończynę dolną bliższą
Podmywanie
·
Zmień wodę w misce, nalej wody do dzbanka,
zmień rękawiczki i myjkę na jednorazową
·
Wykonaj
budkę z kołdry
·
Podłóż
podkład jednorazowy lub ręcznik
·
Ułóż
pacjenta na basenie lub na ręczniku w przypadku gdy nie można wykonać podmycia
na basenie (operacje ortopedyczne biodra, przykurcze itp.)
·
Sprawdź
temperaturę wody polewając wewnętrzną stronę uda pacjenta
·
Załóż na
rękę pacjenta namydloną myjkę( jeżeli pacjent może sam się podmyć, jeżeli nie to
czynność podmywania wykonujemy sami),polej krocze wodą i poproś pacjenta aby
się podmył -kierunek podmywania: od krocza ku szparze pośladkowej(jeden ruch – powtarzamy
1 raz - należy wypłukać myjkę )
·
Spłucz
krocze wodą z dzbanka, uważaj aby nie zalać łóżka
·
Zdejmij myjkę z ręki pacjenta
·
Wyjmij
basen
·
Podaj pacjentowi ręcznik do mycia dolnych
partii ciała , aby się wytarł
·
Podaj pacjentowi miskę z wodą ,aby mógł umyć
ręce po podmyciu , spłucz ręce pacjenta wodą z dzbanka i podaj ręcznik do
górnych partii ciała ,aby się wytarł .
·
W sytuacji kiedy pacjent nie jest w stanie się
sam podmyć
-polej krocze wodą
-nałóż czystą myjkę na swoja rękę
-umyj krocze w kierunku od brzucha do odbytu
-spłucz krocze
-wytrzyj krocze
·
W
przypadku kiedy pacjent oddał stolec
-zanieczyszczone pośladki wytrzyj ręcznikiem
papierowym, papierem toaletowym lub ligniną
-następnie
umyj pośladki
-zmień wodę w misce i rękawiczki i myjkę
-umyj pośladki jeszcze raz
-wytrzyj ręcznikiem skórę do sucha (gdy jest
podrażniona –wycieraj przez dotyk –nie szoruj!)
--w przypadku zmian na skórze na miejsca chorobowo
zmienione nałóż maść ochronną
-załóż pampersa ( wyrównaj jego ułożenie, zapnij na
obu bokach -wyrównaj falbanki przy udach , sprawdź czy nie jest zbyt ciasno lub
zbyt luźno założony ).
Czynności końcowe
·
Popraw bieliznę osobistą pacjenta ,wyrównaj
koszulę pod plecami i pośladkami i naciągnij ku dołowi
·
Podłóż
ręcznik przeznaczony do górnych części ciała na poduszce i uczesz pacjenta
·
Zaściel
łóżko.
·
Wykonaj
czynności końcowe przy łóżku chorego:
odstaw tacę na wózek,
zdezynfekuj używane sprzęty ,
przystaw stolik przyłóżkowy,
odstaw krzesło i taboret,
odstaw parawan .
·
Wykonaj
czynności końcowe po zabiegu:
posegreguj odpady,
zdezynfekuj sprzęt(basen, miski włóż do myjni dezynfektora)
umyj sprzęt,
osusz sprzęt,
zdejmij fartuch ,
umyj i zdezynfekuj ręce,
schowaj zestaw do szafy,
udokumentuj zabieg .
mycie ciała
A rękawice to gdzie?
OdpowiedzUsuńp.16 załóż rękawiczki i fartuch w algorytmie
UsuńA co zrobimy z pumeksem? Wyrzucamy do czerwonego worka?
OdpowiedzUsuńJeśli jest pacjenta to po opłukaniu odnosimy do szafki pacjenta.
UsuńJeśli był brany z szafy z wszystkimi przyborami to dezynfekujemy, myjemy i odkładamy do szafy.