zakrzepica

Czym jest zakrzepica

Zakrzepica jest poważnym schorzeniem, które może prowadzić do groźnych dla życia powikłań, takich jak zatorowość płucna czy udar. Współczesna medycyna wyróżnia kilka rodzajów zakrzepicy, z których najczęściej występujące to zakrzepica żył głębokich oraz zakrzepica tętnicza. Zakrzepica żył głębokich jest zazwyczaj wynikiem utrudnionego przepływu krwi w żyłach, co prowadzi do powstawania skrzeplin. Z kolei zakrzepica tętnicza występuje, gdy w tętnicach tworzą się skrzepliny, co może prowadzić do zawału serca lub udaru mózgu. Obie formy zakrzepicy mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, dlatego ważne jest, aby być świadomym objawów i sposobów profilaktyki.

Objawy zakrzepicy mogą być różnorodne i zależą od umiejscowienia skrzeplin. W przypadku zakrzepicy żył głębokich najczęstszymi objawami są obrzęk, ból i zaczerwienienie kończyny, najczęściej nogi. Może wystąpić również uczucie ciepła w dotkniętym obszarze. W przypadku zakrzepicy tętniczej, która najczęściej dotyczy serca lub mózgu, objawy mogą obejmować ból w klatce piersiowej, duszność, nagłe osłabienie jednej strony ciała, trudności w mówieniu lub rozumieniu mowy. Każdy z tych objawów wymaga natychmiastowej konsultacji z lekarzem, ponieważ szybka diagnoza i leczenie mogą zapobiec poważnym powikłaniom.

Profilaktyka zakrzepicy jest kluczowa, zwłaszcza dla osób z grupy ryzyka, do których należą osoby starsze, z nadwagą, palacze, osoby z historią zakrzepicy w rodzinie, a także osoby prowadzące siedzący tryb życia. Istnieje wiele sposobów, które mogą pomóc zmniejszyć ryzyko wystąpienia zakrzepicy. Regularna aktywność fizyczna jest jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania zakrzepicy. Ćwiczenia pomagają w utrzymaniu prawidłowego przepływu krwi i zapobiegają tworzeniu się skrzeplin. Warto także zwrócić uwagę na dietę. Spożywanie pokarmów bogatych w błonnik, takich jak owoce, warzywa i pełnoziarniste produkty zbożowe, może pomóc utrzymać zdrową wagę i zmniejszyć ryzyko zakrzepicy. Unikanie pokarmów bogatych w tłuszcze nasycone i cholesterol również jest zalecane.

Dla osób, które spędzają dużo czasu w pozycji siedzącej, na przykład w pracy biurowej lub podczas długich podróży, ważne jest, aby regularnie wstawać i rozciągać się. Nawet krótkie przerwy na rozciąganie lub krótki spacer mogą mieć znaczący wpływ na krążenie krwi. W przypadku osób, które są narażone na zwiększone ryzyko zakrzepicy, lekarz może zalecić noszenie pończoch uciskowych, które pomagają w poprawie krążenia krwi w nogach. Również niektóre leki, takie jak aspiryna, mogą być stosowane w celu zmniejszenia ryzyka zakrzepicy, ale ich stosowanie powinno być zawsze konsultowane z lekarzem.

Warto również zwrócić uwagę na czynniki, które mogą zwiększać ryzyko zakrzepicy, takie jak palenie papierosów, picie alkoholu w nadmiarze, a także stosowanie niektórych leków, w tym hormonalnej terapii zastępczej czy antykoncepcji hormonalnej. Zrozumienie i unikanie tych czynników ryzyka może znacznie zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia zakrzepicy.

Rodzaje zakrzepicy

Ze względu na miejsca występowania, wyróżnia się następujące rodzaje zakrzepicy:

• zakrzepica dystalna – najczęściej występująca zakrzepica żylna, która powstaje w żyłach łydki. W większości przypadków nie prowadzi do powstawania zatorowości płucnej;
• zakrzepica proksymalna – zakrzepica powstająca w żyle podkolanowej, żyle głównej dolnej, a także w żyłach biodrowych i udowych. Może prowadzić do zatorowości płucnej, w związku z czym zaleca się jak najszybszą diagnostykę i wdrożenie leczenia;
• zakrzepica żył powierzchownych – schorzenie, które często występuje wraz z żylakami i dotyczy żył umieszczonych pod powięzią;

• zakrzepica żył głębokich – zakrzepy, które powstają w układzie żylnym kończyn dolnych;
• zator płucny – konsekwencja zakrzepicy żylnej, w której tętnica płucna lub jej rozgałęzienia zostają częściowo bądź całkowicie zablokowane przez zakrzepy;
• zakrzepica wątrobowa – inaczej zespół Budd-Chiariego (BCS), czyli schorzenie występujące w żyłach wątrobowych, które może czasami obejmować również żyłę główną dolną;
• zakrzepica ciążowa – choroba nabyta, która pojawia się najczęściej w drugim trymestrze ciąży i z reguły dotyczy lewego odcinka biodrowo-udowego. Spowodowana jest uciskiem macicy na żyły naczyń krwionośnych i narządów wewnętrznych;
• obrzęk bolesny – czyli ostra postać zakrzepicy żylnej dotycząca większości żył odprowadzających krew z kończyny. Schorzeniu towarzyszy duży ból i obrzęk kończyny

Objawy zakrzepicy

Ból oraz obrzęk nogi– Ból oraz obrzęk nóg to najczęstszy pierwszy objaw zakrzepicy żył głębokich. Obrzękowi nogi bardzo często towarzyszy również zmiana koloru skóry( noga zmienia kolor na blady lub szaro-niebieski). Chorzy również skarżą się na bardzo silny ból, który nasila się podczas chodzenia.

Gorączka– Pojawia się zarówno u pacjentów z zakrzepicą żył głębokich jak i również przy zatorowości płucnej.

Ból w klatce piersiowej– W sytuacja kiedy pojawia się ból odczuwany w klatce piersiowej powinien cię mocno zaniepokoić i zmusić do jak najszybszego wezwania pogotowia. Ból w klatce piersiowej, ucisk, zadyszka oraz problemy z oddychaniem to charakterystyczny objaw dla zatorowości płucnej.

Niedowład kończyn– Utrudniony przepływ krwi spowodowany przez zakrzep może powodować drętwienie, utrata czucia lub nawet niedowład jednej z kończyn.

Bolesność przy dotyku– Zaniepokoić powinna cię również sytuacja, kiedy jedna z kończyn bardziej podatna jest na ucisk od drugiej.

Zaczerwienienie skóry nogi lub jej podwyższona temperatura– U osób chorych na zakrzepicę bardzo często zdarza się, że jedna z kończyn jest zaczerwieniona i cieplejsza od drugiej. Taka sytuacja ma związek z utrudnionym przepływem krwi w żyłach kończyn.