Trudności w połykaniu pokarmów z powodu przebytego udaru–jak pomóc

Trudności w połykaniu, znane również jako dysfagia, są częstym problemem u osób, które przeszły udar. Udar może prowadzić do osłabienia mięśni gładkich przełyku, co znacząco utrudnia proces połykania i może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, takich jak niedożywienie, odwodnienie czy nawet zapalenie płuc aspiracyjne. W tym poście skupimy się na tym, jak można pomóc osobom borykającym się z tym wyzwaniem, oferując praktyczne porady i przykłady z życia codziennego.

Po pierwsze, zrozumienie przyczyny trudności w połykaniu jest kluczowe dla opracowania skutecznych strategii pomocy. Udar może uszkodzić nerwy kontrolujące mięśnie odpowiedzialne za połykanie, co prowadzi do ich osłabienia lub nawet paraliżu. To może skutkować problemami z przełykaniem pokarmów, płynów, a także własnej śliny. Wiedza na temat tego, jak udar wpływa na organizm, jest istotna nie tylko dla pacjentów, ale również dla ich opiekunów i rodzin.

Rozpoczęcie od konsultacji z logopedą lub terapeutą zajęciowym może być pierwszym krokiem w kierunku poprawy jakości życia osoby z dysfagią. Specjaliści ci mogą przeprowadzić dokładną ocenę zdolności połykania i zaproponować indywidualnie dopasowane ćwiczenia, które pomogą wzmocnić osłabione mięśnie przełyku. Na przykład, ćwiczenia polegające na symulacji połykania bez jedzenia mogą pomóc w odbudowie właściwej koordynacji mięśniowej. Regularna praktyka takich ćwiczeń może przynieść znaczną poprawę w dłuższym okresie.

Kolejnym krokiem jest dostosowanie diety do potrzeb osoby z dysfagią. Konsystencja posiłków ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa i komfortu jedzenia. Zaleca się, aby pokarmy były odpowiednio zmodyfikowane, na przykład poprzez rozdrabnianie lub miksowanie, tak aby łatwiej było je połknąć. W niektórych przypadkach można również zagęszczać płyny za pomocą specjalnych preparatów, co zmniejsza ryzyko zachłyśnięcia. Przykładem mogą być zupy kremy, które dostarczają niezbędnych składników odżywczych, a jednocześnie są łatwe do spożycia.

Równie ważne jest środowisko, w którym odbywa się posiłek. Spokojna atmosfera, brak pośpiechu i odpowiednie ustawienie ciała podczas jedzenia mogą przyczynić się do lepszego kontrolowania procesu połykania. Zaleca się, aby osoba jedząca siedziała prosto, z głową lekko pochyloną do przodu, co pomaga w kierowaniu pokarmu do przełyku. Dodatkowo, warto unikać rozmów podczas jedzenia, co może odciągać uwagę i zwiększać ryzyko zakrztuszenia.

Wsparcie emocjonalne i psychologiczne również odgrywa istotną rolę w radzeniu sobie z dysfagią. Trudności w połykaniu mogą prowadzić do frustracji, a nawet depresji, zwłaszcza gdy osoba chora czuje się zależna od innych. Wsparcie ze strony rodziny i przyjaciół oraz regularne spotkania z psychologiem mogą pomóc w radzeniu sobie z emocjami i adaptacji do nowej sytuacji życiowej. Ważne jest, aby osoba dotknięta dysfagią czuła się zrozumiana i wspierana na każdym etapie rekonwalescencji.

Niezwykle istotne jest również monitorowanie stanu zdrowia i regularne wizyty kontrolne u lekarza. Specjalista może zalecić dodatkowe badania, takie jak endoskopia czy fluoroskopia, które pomogą ocenić funkcjonowanie przełyku i dostosować leczenie. W niektórych przypadkach konieczne może być zastosowanie bardziej zaawansowanych metod leczenia, takich jak zabiegi chirurgiczne czy terapia farmakologiczna, które mogą przyczynić się do poprawy funkcji połykania.

Na koniec warto podkreślić, że choć dysfagia jest poważnym problemem, istnieje wiele strategii, które mogą pomóc w radzeniu sobie z tym wyzwaniem. Wiedza, wsparcie specjalistów i bliskich oraz determinacja pacjenta są kluczem do poprawy jakości życia i minimalizacji ryzyka komplikacji zdrowotnych. Każda osoba jest inna, dlatego ważne jest, aby podejście do leczenia było indywidualnie dopasowane do potrzeb i możliwości pacjenta. 

Trudności w połykaniu z powodu przebytego udaru  i osłabienia mięśni gładkich przełyku

Cel opieki: Ułatwienie choremu przyjmowania pokarmów i zapobieganie powikłaniom
Działania opiekuńcze :

1. Zredukowanie czynników niewydolności przez:
– układanie chorego w pozycji siedzącej lub wysokiej z lekko zgiętą szyją
– przyjmowanie pozycji siedzącej na 15-30 min przed jedzeniem i po jedzeniu
– zalecanie wstrzymywania oddechu przy przełykaniu
– jedzenie małymi porcjami
2. Stosowanie diety bogato energetycznej i urozmaiconej, pokarmy miksowane lub zagęszczane 
3. Zwiększenie podaży płynów
4. Zapewnienie higieny jamy ustnej, wykorzystywanie środków odkażających

5.ćwiczenia logopedyczne języka i mięśni jamy ustnej