Nikotynizm

 Co 10 sekund na świecie umiera ktoś na chorobę wywołaną paleniem. Nikotyna jest silną trucizną . Jej śmiertelna dawka dla człowieka to ok. 60 mg. Nikotyna przyczynia się do powstawania 8 rodzajów nowotworów, w tym raka płuc. Nikotyna zawarta w dymie jest błyskawicznie wchłaniana poprzez śluzówkę górnych dróg oddechowych i pęcherzyki płucne. Dostaje się do krwiobiegu płucnego, następnie do aorty przez serce i dalej do krwiobiegu obwodowego. Małe dawki tej substancji powodują wzrost głębokości i częstości oddechów. Większe dawki porażają ośrodek oddechowy. Związki smołowe, które dostają się do płuc zatykają pęcherzyki płucne - właśnie dlatego palacze po kilku latach kaszlą i mają zadyszkę. Jako pochodne smoły do organizmu dostaje się m.in. kwas mrówkowy, arsen i benzopiren, które są związkami rakotwórczymi.
Inne substancje zawarte w dymie papierosowym: cyjanowodór - czynnik bardzo toksyczny, blokuje aktywność enzymów oddechowych, a także ruch rzęsek wyściełających drogi oddechowe. Gaz ten był używany przez hitlerowców w komorach gazowych do masowego zabijania więźniów. Fenole - niszczą rzęski nabłonka wyściełającego oskrzela. Rzęski te oczyszczają wdychane przez człowieka powietrze i chronią drogi oddechowe przed przenikaniem przez ich ściany substancji i związków chemicznych oraz mikroorganizmów, np. wirusów. Tlenki azotu - trujące gazy, po dostaniu się do płuc uszkadzają błony wyściełające drogi oddechowe. 99% dwutlenku azotu zatrzymywane jest w płucach. Tlenek węgla (czad) - poraża układ enzymów oddechowych, otaczających każdą żywą komórkę, co utrudnia jej lub uniemożliwia oddychanie i wymianę gazową.

Działanie nikotyny nie jest ograniczone jedynie do palaczy tytoniu, ale także dotyczy wszystkich tych osób, które przebywają w pomieszczeniach, gdzie występuje dym tytoniowy To zjawisko jest nazywane biernym paleniem. Podrażnia śluzówki nosa, jamy ustnej, gardła i oczu. Może wywoływać kaszel lub spowodować dychawicę oskrzelową. W pomieszczeniach zanieczyszczonych dymem papierosowym nie powinni przebywać cierpiący na choroby płuc. Badania wykazują, że bierni palacze mają upośledzoną funkcję układu oddechowego w podobnym stopniu, jak osoby wypalające 10 papierosów dziennie.

Okazuje się również, że dym tytoniowy należy do głównych czynników, które sprzyjają alergii. Istnieje wzrost ryzyka zapadalności na astmę u dzieci w miastach o 50% i o 80% we wsiach w domach osób palących.

U 90 - 95% palaczy następuje rozwój nowotworów złośliwych płuc. Uważa się również, że około 20 - 30% nowotworów złośliwych płuc u osób niepalących jest związanych z paleniem biernym, gdyż w strumieniu bocznym, który ulatuje z papierosa znajduje się 5 razy więcej tlenku węgla, 2-3 razy więcej nikotyny, 3-4 razy więcej substancji rakotwórczych.
Inne choroby mające istotny związek z paleniem tytoniu to:
- rak wargi, języka, jamy ustnej, przełyku i krtani,
- przewlekłe zapalenie oskrzeli,
- gruźlica układu oddechowego.
Wśród osób palących pięciokrotnie częściej rozwija się także rozedma płuc- zespół chorobowy prowadzący do trwałego inwalidztwa w przebiegu niewydolności oddechowej.
Rozedma polega na zniszczeniu struktury płuca i zwiększeniu ilości powietrza znajdującego się w klatce piersiowej.

Jakie korzyści przynosi rzucenie palenia?

• Po 20 minutach: tętno obniży się oraz ciśnienie tętnicze krwi powróci do normy.
• Po 8 godzinach: poziom tlenu we krwi wzrośnie, a poziom tlenku węgla zmaleje.
• Po 1 dniu: ciśnienie krwi i tętno spada do normalnego poziomu, mogą wystąpić objawy abstynenckie (nadmierna nerwowość, bóle głowy, trudności z koncentracją), wzrasta apetyt.
• Po 2 tygodniach: stabilizuje się układ krążenia, poprawie ulega funkcja układu oddechowego nawet o 30%, podwyższa się poziom tolerancji wysiłku.
• Po 6 miesiącach: poprawia się funkcja układu odpornościowego, organizm łatwiej zwalcza infekcje, ustępuje apetyt na słodkie potrawy, regenerują się rzęski w drogach oddechowych, cera ulega odświeżeniu.
• Po 1 roku: obniża się ryzyko zawału mięśnia sercowego, znacznie zmniejsza się niebezpieczeństwo powrotu do nałogu.
• Po 5 latach: ryzyko zachorowania na raka płuc, jamy ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się o połowę, regeneracji ulegają zniszczone komórki, poprawia się funkcja samoregulacji płuc.
• Po 10 latach: ryzyko zachorowania na nowotwór złośliwy jest takie samo, jak osób niepalących.