Algorytm pobierania wymazu z gardła

 POBIERANIE WYMAZU Z GARDŁA 

Wymazówka to drewniana lub ze sztucznego tworzywa pałeczka, której końcówka

pokryta jest bawełnianą watą, wiskozą bądź sztucznym włóknem. Końcówki

dodatkowo mogą być zaopatrzone w albuminę lub aktywny węgiel. Najlepsze są wymazówki z końcówkami wykonanymi z włókien poliestrowych niezawierających dodatkowych substancji, które wpływają na żywotność  drobnoustrojów. Wiele ma półpłynne podłoże transportowe, do którego wprowadza się wymazówkę po pobraniu materiału, lub poliuretanową gąbkę nasączoną płynną pożywką.

Materiał pobrany suchą wymazówką bez zabezpieczania w podłożu

transportowym należy jak najszybciej dostarczyć do pracowni mikrobiologicznej.

Cel

• Badanie bakteriologiczne (określenie antybiogramu celem ustalenia rodzaju patogenów chorobotwórczych).

• Badanie cytologiczne (ocena jakościowa i ilościowa składu plwociny).

• Badanie wirusologiczne (określenie rodzaju wirusów).

• Badanie parazytologiczne (określenie rodzaju pasożytów).

Wskazania

• Schorzenia zapalne i infekcyjne górnych i dolnych dróg oddechowych.

Schorzenia przebiegające z wysypką.

• Schorzenia infekcyjne ośrodkowego układu nerwowego.

• Schorzenia przebiegające z objawami ze strony układu sercowo-naczyniowego.

• Zakażenia okołoporodowe.

• Zakażenia wewnątrzmaciczne występujące u płodu.

• Zakażenia z objawami ze strony układu chłonnego.

• Zakażenia ze strony układu pokarmowego.

• Stany zapalne gardła i jamy ustnej.

Przeciwwskazania

• Ciężki stan chorego, brak współpracy.

• Silny odruch wymiotny.

Powikłania

• Nieprzestrzeganie zasad aseptyki może spowodować zafałszowanie wyników badania,

• Uszkodzenie śluzówki gardła,

• Sprowokowanie wymiotów.

Zalety pobierania wymazów:

• prosty, łatwy sposób pobrania materiału,

• możliwość pobrania w szpitalu i ambulatoryjnie,

• łatwe zabezpieczenie materiału,

• łatwy transport,

• możliwość dostosowania zestawu do pobieranego materiału.

Wady pobierania wymazów:

• mała ilość pobranego materiału,

• szybkie wysychanie materiału,

• mała chłonność materiału, tylko część drobnoustrojów (ok. 10%) udaje się  odzyskać bezpośrednio z wymazówki,

• mała użyteczność w identyfikacji bakterii beztlenowych.

Algorytm  pobierania  wymazu z gardła do badania

I. Czynności przygotowawcze

1. Przygotowanie się osoby wykonującej czynność:

• Odczytanie pisemnego zlecenia lekarskiego w Indywidualnej Karcie Zleceń.

• Higieniczne mycie i/lub dezynfekcja rąk.

2. Skompletowanie zestawu:

•  jałowa, jednorazowego użytku, sucha, zapakowana jałowo  probówka z aplikatorem,
•  rękawice jednorazowe,
•  fartuch ochronny
• podkład jednorazowy 
•  roztwór 0,9% NaCl,
•  miska nerkowata-2szt
•  maska na usta jednorazowego użytku,
•  okulary ochronne,
• statyw na wymazówkę 
• kubek z wodą do przepłukania ust 
•  lignina
• pojemniki na odpady medyczne , zmieszane

3. Przygotowanie pacjenta:

• Sprawdzenie tożsamości pacjenta.

• Poinformowanie chorego o:

» celu badania i technice pobrania wymazu z gardła,

» konieczności niespożywania pokarmów i picia napojów, które mogą powodować spłukiwanie bakterii bytujących na powierzchni migdałków i błonie śluzowej gardła,

» zakazie mycia zębów przed badaniem (większość dostępnych past zawiera silne substancje antybakteryjne, które mogą niszczyć mikrobiotę gardła),

» niestosowaniu płukanek do ust i gardła oraz innych środków o miejscowym działaniu dezynfekującym, w tym tabletek do ssania.

• Uzyskanie zgody na wykonanie badania.

II. Czynności właściwe

• Pobieranie wymazu rano, na czczo, jałowym aplikatorem.

• Higieniczne mycie i/lub dezynfekcja rąk.

• Założenie rękawic jednorazowego użytku.

• Ułożenie chorego w wygodnej pozycji – siedzącej.

• Wypłukanie jamy ustnej przegotowaną wodą – w przypadku zalegania śliny

• Osuszenie ust ligniną.

• Założenie maski ochronnej na usta i okularów.

Jałowe otworzenie wymazówki 

• Zwilżenie kwacza 0,9% NaCl.

• Obserwowanie pacjenta w trakcie wykonywanych czynności.

• Przytrzymanie języka szpatułką przy pobieraniu wymazu-jeśli pacjent nie współpracuje

• Pobieranie wymazu z tylnej ściany gardła, podniebienia, migdałków podniebiennych poprzez mocne uciśnięcie lub ruchem obrotowym; z krypt pobranie wymazu poprzez delikatne wkręcanie kwacza w głąb gardła.

• Wycofanie kwacza w sposób aseptyczny.

• Zamknięcie pojemnika bezpośrednio po pobraniu wymazu (nie dotykać).Sprawdzenie szczelności wymazówki i dokładnego zamknięcia.

• Po badaniu wypłukiwanie jamy ustnej przegotowaną wodą.

• Osuszenie ust ligniną.

III. Czynności końcowe

1. Uporządkowanie sprzętu:

» segregacja odpadów zgodnie z obowiązującymi rozporządzeniami i procedurami,

» opisanie pojemnika z pobranym wymazem – imię,  nazwisko , pesel chorego  data i godzina pobrania , miejsce skąd pobrano wymaz, oddział  ewentualnie kodem kreskowym identycznym jak na skierowaniu,

» dostarczenie probówki jak najszybciej do laboratorium.

2. Postępowanie z pacjentem:

» ułożenie pacjenta wygodnie w łóżku,

» poinformowanie pacjenta o terminie wyniku badania.

3. Dotyczące osoby wykonującej czynność:

» zdjęcie rękawic, fartucha 

» higieniczne mycie i/lub dezynfekcja rąk,

» udokumentowanie zabiegu.