Odbijanie powietrza

 Odbijanie pokarmu, znane również jako refluks żołądkowo-przełykowy, to problem, z którym boryka się wiele osób. Może być ono nieprzyjemne, a czasami wręcz bolesne, wpływając negatywnie na jakość życia. W tym poście  przyjrzymy się, jak sobie radzić z tym zjawiskiem, jakie są jego przyczyny i jakie rozwiązania mogą przynieść ulgę.

Na początek warto zrozumieć, czym dokładnie jest odbijanie pokarmu. Proces ten występuje, gdy kwas żołądkowy cofa się do przełyku, powodując pieczenie i dyskomfort. Często towarzyszy temu uczucie niestrawności oraz kwaśny posmak w ustach. Przyczyną refluksu może być niewłaściwa dieta, stres, a także niektóre nawyki życiowe, takie jak palenie papierosów czy nadmierne spożycie alkoholu.

Jednym z kluczowych kroków w radzeniu sobie z odbijaniem pokarmu jest zmiana diety. Warto unikać potraw tłustych, smażonych i pikantnych, które mogą nasilać objawy refluksu. Zamiast tego lepiej postawić na lekkostrawne posiłki, bogate w warzywa, chude białko i pełnoziarniste produkty. Na przykład, zamiast smażonego kurczaka, można wybrać pieczonego lub gotowanego na parze. Unikajmy również spożywania dużych posiłków tuż przed snem, gdyż może to prowadzić do nocnych epizodów refluksu.

Kolejnym ważnym aspektem jest kontrola masy ciała. Nadwaga i otyłość mogą zwiększać ciśnienie na żołądek, co sprzyja cofaniu się kwasu do przełyku. Dlatego warto dążyć do utrzymania zdrowej wagi poprzez regularną aktywność fizyczną i zrównoważoną dietę. Nawet niewielka utrata masy ciała może przynieść znaczną poprawę w zakresie objawów refluksu.

Pozycja ciała również odgrywa istotną rolę w zapobieganiu odbijaniu pokarmu. Starajmy się unikać leżenia bezpośrednio po posiłku, a podczas snu warto podnieść wezgłowie łóżka o kilka centymetrów. Dzięki temu grawitacja pomoże utrzymać kwas żołądkowy w odpowiednim miejscu. Przykładem może być użycie dodatkowej poduszki lub specjalnego klinu pod materac.

Stres jest kolejnym czynnikiem, który może nasilać objawy refluksu. Warto zatem zadbać o techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, joga czy głębokie oddychanie. Regularne praktykowanie takich metod może pomóc w redukcji stresu i poprawie ogólnego samopoczucia. Wyobraźmy sobie sytuację, w której po ciężkim dniu pracy znajdujemy chwilę na relaks przy spokojnej muzyce lub krótkiej sesji medytacyjnej. Takie działania mogą przynieść ulgę zarówno dla umysłu, jak i ciała.

Nie można zapominać o unikaniu używek. Palenie papierosów i nadmierne spożycie alkoholu mogą osłabiać dolny zwieracz przełyku, co zwiększa ryzyko wystąpienia refluksu. Rezygnacja z tych nawyków może znacząco poprawić nasze zdrowie i zmniejszyć częstotliwość występowania objawów. Na przykład, zamiast wieczornego drinka, warto sięgnąć po szklankę wody z cytryną lub herbatę ziołową.

W niektórych przypadkach, mimo zmiany stylu życia, objawy odbijania pokarmu mogą się utrzymywać. Wówczas pomocne mogą okazać się leki dostępne bez recepty, takie jak antykwasy czy inhibitory pompy protonowej. Zawsze jednak warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii farmakologicznej, aby upewnić się, że jest ona odpowiednia dla naszego przypadku.

Refluks

 Refluks żołądkowo-przełykowy, znany także jako GERD, to dolegliwość, która dotyka wielu ludzi na całym świecie. Chociaż może wydawać się uciążliwa, istnieje wiele strategii, które mogą pomóc w jej zarządzaniu. Jednym z kluczowych elementów radzenia sobie z refluksem jest zrozumienie, jakie pokarmy mogą nasilać objawy i jak ich unikać.

Pierwszym krokiem w radzeniu sobie z refluksem jest identyfikacja pokarmów, które mogą wywoływać objawy. Najczęściej wymieniane to pokarmy tłuste i smażone, które mogą osłabić dolny zwieracz przełyku, co prowadzi do cofania się kwasu żołądkowego. Przykładowo, tłuste potrawy, takie jak frytki czy hamburgery, mogą być trudne do strawienia, powodując, że żołądek produkuje więcej kwasu. Unikanie takich pokarmów, zwłaszcza w dużych ilościach, może znacząco złagodzić objawy refluksu.

Kolejnym ważnym aspektem jest unikanie pikantnych potraw. Chociaż dla wielu osób dania z dodatkiem ostrych przypraw są wyjątkowo smaczne, mogą one podrażniać błonę śluzową przełyku, co prowadzi do nasilenia objawów refluksu. Na przykład, chili czy ostre sosy mogą być trudne do strawienia i prowadzić do uczucia pieczenia w klatce piersiowej. Osoby cierpiące na refluks powinny więc rozważyć ograniczenie spożycia takich potraw lub zastąpienie ich łagodniejszymi wersjami.

Napoje gazowane i kofeinowe również mogą być problematyczne. Gazowane napoje, takie jak cola, mogą zwiększać ciśnienie w żołądku, co prowadzi do cofania się treści żołądkowej do przełyku. Z kolei kawa, mimo że jest ulubionym napojem wielu osób, może zwiększać produkcję kwasu żołądkowego. Dla osób z refluksem zaleca się zatem ograniczenie spożycia tych napojów na rzecz wody czy herbat ziołowych, które są łagodniejsze dla żołądka.

Nie można zapomnieć o wpływie cytrusów i soków cytrusowych na objawy refluksu. Pomarańcze, cytryny czy grejpfruty są naturalnie kwaśne, co może prowadzić do podrażnienia przełyku. Spożywanie tych owoców w dużych ilościach lub picie soków z nich może nasilać objawy refluksu. Osoby z refluksem powinny więc spożywać te owoce z umiarem lub wybierać mniej kwaśne alternatywy, takie jak banany czy melony, które są łagodniejsze dla układu pokarmowego.

Czekolada, chociaż dla wielu jest ulubionym przysmakiem, również może być problematyczna. Zawiera ona teobrominę, substancję, która może osłabiać dolny zwieracz przełyku, co sprzyja refluksowi. Z tego powodu warto ograniczyć spożycie czekolady, zwłaszcza przed snem, kiedy objawy refluksu mogą być bardziej nasilone.

Nieodpowiednie nawyki żywieniowe, takie jak jedzenie dużych posiłków przed snem, mogą również przyczyniać się do refluksu. Kiedy jemy duże posiłki, żołądek musi pracować intensywniej, co może prowadzić do zwiększonego ciśnienia i cofania się kwasu. Zaleca się spożywanie mniejszych posiłków i unikanie jedzenia na kilka godzin przed snem, aby dać żołądkowi czas na strawienie pokarmu.

Warto również zwrócić uwagę na sposób jedzenia. Spożywanie posiłków w pośpiechu, bez dokładnego przeżuwania, może prowadzić do połykania powietrza, co zwiększa ciśnienie w żołądku. Staraj się jeść powoli i dokładnie przeżuwać każdy kęs, co może pomóc w zmniejszeniu objawów refluksu.

Nie można również zapominać o znaczeniu stylu życia w zarządzaniu refluksem. Redukcja stresu, regularna aktywność fizyczna i utrzymanie zdrowej masy ciała mogą znacząco wpłynąć na zmniejszenie objawów. Stres może prowadzić do zwiększenia produkcji kwasu żołądkowego, dlatego techniki relaksacyjne, takie jak joga czy medytacja, mogą być pomocne.

Na koniec, warto wspomnieć o znaczeniu konsultacji z lekarzem lub dietetykiem, którzy mogą pomóc w opracowaniu planu żywieniowego dostosowanego do indywidualnych potrzeb. Każdy organizm jest inny i to, co działa dla jednej osoby, niekoniecznie będzie skuteczne dla innej. Dlatego indywidualne podejście jest kluczem do skutecznego radzenia sobie z refluksem.

Zgaga

 

Zgaga, czyli uczucie palenia lub pieczenia za mostkiem, promieniujące z nadbrzusza ku górze, aż do szyi, a niekiedy również do pleców, barków, karku i szczęk. Występuje wskutek podrażnienia błony śluzowej przełyku treścią żołądkową .

Przyczyny zgagi:

• nadmierne przepełnienie żołądka
• niewystarczająca ilość soku żołądkowego
• przepuklina rozworu przełykowego
• choroba wrzodowa żołądka
• resekcja żołądka
• cukrzyca
• choroby dróg żółciowych
• ciąża- sprzyjają jej zarówno zmiany hormonalne w organizmie kobiety, jak i wzrost ciśnienia w jamie brzusznej wywołany powiększaniem się macicy
• otyłość
• palenie tytoniu
• leki przyjmowane na pusty żołądek ,np.Ibuprofen
• alkohol
• ostre przyprawy
• zaburzenia wydzielania śliny
• zaburzenia psychonerwicowe.

 

Należy pamiętać, że prawdopodobieństwo pojawienia się tej dolegliwości zwiększa wiele popularnych leków stosowanych w leczeniu nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej, astmy oskrzelowej, jak również doustne środki antykoncepcyjne.

Kiedy dokucza?

Zgaga nasila się zwykle po:

• zgięciu tułowia do przodu (np. podczas wiązania sznurówek, podnoszenia przedmiotów z podłogi)
• w trakcie parcia
• w pozycji leżącej-dlatego wiele osób dostrzega problem dopiero po położeniu się do łóżka, zwłaszcza po obfitej, późnej kolacji.

 

Zgagę wywołują lub nasilają niektóre napoje i składniki pokarmowe, jak:

• tłuszcze,
• czekolada,
• mięta pieprzowa,
• kawa,
• alkohol,
• chorzy źle znoszą surowe potrawy o dużej zawartości błonnika i owoce drobnopestkowe.

Leczenie i profilaktyka

• u osób z nadwagą i otyłością zaleca się zmniejszyć masę ciała
• nie powinno się wykonywać pracy w pozycji zgiętej
• nie powinno się nosić zbyt obcisłej odzieży,pasków w talii
• wezgłowie łóżka powinno być uniesione ok. 15 cm, aby ułatwić oczyszczanie przełyku z kwasu w nocy:należy leżeć na lewym boku
• należy rzucić palenie papierosów
• zmienić nawyki żywieniowe - zmniejszyć kaloryczność i objętość posiłków
• pić należy między posiłkami
• przed posiłkiem należy wypić napar z dziurawca lub szklankę przegotowanej wody
• zaleca się spożywać pokarmy bogatobiałkowe
• posiłki należy spożywać najpóźniej 2-3 godziny przed snem
• niekorzystne jest przyjmowanie pozycji leżącej bezpośrednio po posiłku
• w miarę możliwości należy unikać leków zaburzających motorykę przełyku i żołądka
• po jedzeniu unikać ciężkiej pracy ,schylania się ,gimnastyki
• stosować leki zobojętniające kwaśną treść żołądkową(Manti,Rennie, Ranigast). Środki te przynoszą szybką ulgę , ale mają wady. Po pierwsze, wykazują działania niepożądane, które ujawniają się zwłaszcza podczas ich stosowania w dużych dawkach i przez długi czas, szczególnie u chorych na nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, wątroby czy nerek. Preparaty zawierające magnez mogą powodować biegunkę, glin - zaparcia, a wodorowęglan sodu - wzrost ciśnienia tętniczego i wzdęcia.

Dieta

Ograniczyć spożywanie :

• produktów zbożowych
• napojów gazowanych ( rozdymają żołądek )
• soków cytrusowych i pomidorowych( zwiększają kwaśność żołądka )
• słodyczy w tym czekolady( osłabia zwieracz przełyku )
• kawy ,alkoholu i nikotyny (zwiększają wydzielanie kwasu)
• mięty (mięta neutralizuje kwaśne środowisko w przełyku ,ale zwiększa wydzielanie śliny i osłabia zwieracz przełyku )
• mocnej herbaty
• cebuli (rozluźnia zwieracz przełyku )
• mleka (zmywa kwas z przełyku do żołądka ,ale stymuluje żołądek do zwiększenia produkcji kwasu solnego )
• tłuszcze używać w stanie płynnym
• unikać smażonych mięs, potraw tłustych, pikantnych .

Refluks u noworodków i niemowląt

 

		Refluks żołądkowo-przełykowy (GERD) jest powszechną dolegliwością wśród noworodków i niemowląt, a jego objawy pojawiają się już zazwyczaj w pierwszym tygodniu życia. Niemal połowa wszystkich dzieci w tym wieku ma symptomy refluksu fizjologicznego dwa lub więcej razy dziennie. U większości niemowląt z refluksem krótko po posiłku występuje ulewanie się. Ø Refluks jest zwykle powodowany przez niedojrzałość dolnego zwieracza przełyku albo mięśni części wpustowej żołądka, które przepuszczają pokarm z powrotem do góry w czasie lub po jedzeniu. U niektórych dzieci treść pokarmowa szybko cofa się do żołądka, u innych zalega w przełyku, powodując uszkodzenie jego wyściółki. U innych dostaje się ona aż do ust (regurgitacja), a następnie jest znowu połykana. Gdy mięśnie stają się dojrzalsze oraz wskutek wprowadzenia zmian dot. sposobu odżywiania, objawy refluksu samoistnie ustępują (przeważnie między 6. a 9. miesiącem życia, niektórzy autorzy wspominają o 12. miesiącu jako górnej granicy wiekowej). U bardzo niewielu dzieci zjawisko to występuje w starszym wieku. Żadna z płci nie jest szczególnie predysponowana do jego wystąpienia. Ulewanie się to mimowolne cofanie się pokarmu do ust i poza nie (pokarm widać na zewnątrz - na wargach, policzkach dziecka). Przy refluksie żołądkowo-przełykowym treść pokarmowa cofa się tylko do poziomu przełyku. ·        Uwaga: Ulewanie się jest zawsze związane z refluksem, ale nie każde zarzucenie treścią (refluks) musi się zakończyć ulewaniem. Małe dzieci mają niewielką pojemność przełyku i jamy ustnej w porównaniu do ilości (objętości) połkniętego pokarmu, dlatego też występuje u nich ulewanie się. Jak pomóc dziecku z refluksem?-!!!!! jeśli to możliwe, warto kontynuować karmienie piersią, ponieważ u dzieci odżywianych w ten sposób objawy są lżejsze; ·        podawać dziecku mniej pokarmu - objawy refluksu są zawsze silniejsze w przypadku przejedzenia. ·        lepiej karmić niemowlę częściej, podając mu mniej pokarmu, niż powodować przepełnienie żołądka; ·        ułatwiać odbijanie się - kilkakrotnie w czasie karmienia; ·        zagęszczać pokarm (u dzieci niekarmionych piersią) - dodając płatków ryżowych do jedzenia. Należy przerwać tę czynność, gdy nie widać poprawy po 3 5 dniach. Można zamiast płatków zastosować skrobię albo mączkę z ziaren chleba świętojańskiego (nazywanego także ceratonią lub szarańczynem). ·        unikać określonej pozycji ciała - leżącej, zwłaszcza na plecach, bardziej wskazane jest ułożenie na boku ·        unikać zbyt nasilonej aktywności fizycznej krótko po posiłku- schylania się ·        nie wolno po posiłku  naciskać na brzuszek. ·        nie kłaść  dziecka od razu po karmieniu, ale chwilę nosić  je jeszcze na rękach; ·        kładąc dziecko w łóżeczku, warto zadbać o to, by główka i plecy znajdowały się wyżej niż reszta ciała, wtedy bowiem przełyk umieszczamy wyżej od żołądka. Można w tym celu unieść wezgłowie łóżeczka albo posłużyć się specjalną poduszką w kształcie klina. W tzw. terapii ułożeniowej stosuje się odwróconą pozycję Trendelenburga na brzuchu w uniesieniu 30 stopni. Terapia ułożeniowa jest stosowana przede wszystkim u dzieci poniżej 6. miesiąca życia, ponieważ starsze niemowlęta są zbyt ruchliwe i trudno jest im wytrwać przez dłuższy czas w tej pozycji; ·        unikając zbyt ciasnych ubranek - może się wtedy zwiększać ciśnienie wewnątrzbrzuszne, a to zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia refluksu. ·        starsze dzieci, u których występuje nadal zarzucanie zawartości żołądka do przełyku, powinny unikać mocno przyprawionych (pikantnych) potraw, czekolady, czosnku, cebuli, mięty, niektórych słodyczy, pokarmów zawierających dużo tłuszczów, kwasów (owoców cytrusowych i soków produkowanych z nich) oraz napojów gazowanych i zawierających kofeinę. ·        na 2-3 godziny przed pójściem spać nie powinny już one niczego jeść.    Mieszanki o specjalnej formule można kupić w aptece; Mleczne mieszanki zagęszczone (tzw. AR - antiregurgitation formula) - ich zastosowanie zmniejsza częstość symptomów refluksowych; - przeciwwskazaniem włączenia ich do menu niemowlęcia jest zapalenie przełyku (błona śluzowa tego odcinka przewodu pokarmowego dłużej się wtedy oczyszcza); - dostępne w Polsce mieszanki mleczne są zagęszczane skrobią ziemniaczaną, skrobią ryżową oraz mączką z ziaren chleba świętojańskiego. Żaden z preparatów nie jest zagęszczany skrobią kukurydzianą; -Uwaga: zwiększona zawartość błonnika w preparatach z formułą AR zmniejsza biodostępność żelaza, cynku oraz wapnia; -skrobia ryżowa jest stosunkowo najgorszym zagęstnikiem, ponieważ pod wpływem działania na nią kwaśnej treści żołądka prędko traci swe cechy zagęszczające; -dla dzieci, u których równolegle z refluksem występuje kolka, dobre są preparaty zawierające mniej laktozy; -niemowlęta z chorobą refluksową (GERD) powinny być karmione mieszankami o mniejszej zawartości tłuszczu i osmolarności (inaczej bowiem pokarm dłużej znajduje się w żołądku).   Rodzaje mieszanek Bebilon AR (producent: Nutricia) -zagęstnik: mączka z ziaren chleba świętojańskiego; - puszki 400 gramó -proporcja kazeina-białko serwatkowe wynosi 80:20. Wspomaga to działanie mączki poprzez tworzenie się z kazeiny żelowego koagulatu (jest to skutek kwaśnego odczynu żołądka oraz działania enzymu trawiennego pepsyny); -wartość energetyczna: 280 kJ (100 ml produktu);- niska zawartość tłuszczów (3,1 g na 100 ml gotowej mieszanki);-  zawiera oleje palmowy, słonecznikowy, rzepakowy i kokosowy; -niska osmolarność (osmoza to przenikanie cząsteczek wody przez błonę komórkową, które zależy od stężenia elektrolitów po obu jej stronach); -optymalna gęstość 10 minut po przyrządzeniu;-  można go stosować u dzieci od 2. miesiąca życia; - przeciwwskazania: utrudniony odpływ zarzucanej treści żołądkowej. Enfamil AR (producent: Mead-Johnson, Bristol-Myers Squibb) -zagęstnik: skrobia ryżowa; -opakowanie 400 g; -można go stosować od 1. miesiąca życia; - wartość energetyczna: 287,5 kJ (100 ml gotowego preparatu); - zawartość tłuszczu: 3,5 grama/100 ml gotowego produktu. - zawartość witamin: A, C, D, E, K, B1, B2, B6, B12 i niacyna (PP); -zawiera również: kwas foliowy, kwas pantotenowy, biotynę, cholinę, taurynę, wapń, fosfor, magnez, żelazo, cynk, mangan, miedź, selen, sód, potas; -zawiera oleje sojowy, palmowy, kokosowy, słonecznikowy. Nan AR (producent: Néstle) - zagęstnik: skrobia ziemniaczana; -opakowanie 400 g; -wartość energetyczna: 280 kJ (100 ml produktu); - niska zawartość tłuszczów (3,1 g/100 ml gotowego preparatu); - częściowo zhydrolizowane białka serwatkowe; - niska osmolarność; - zalecany od 1. miesiąca życia; - NAN AR zawiera m.in.: witaminy A, D, E, K1, C, B1, B2, niacynę (PP), B6, B12, kwas foliowy, kwas pantotenowy, biotynę, cholinę, taurynę, sód, potas, chlor, wapń, fosfor, mangez, żelazo, jod, miedź, cynk, mangan, lecytynę sojową i laktozę ·        Znaki ostrzegawcze Jeśli wystąpią wymienione niżej symptomy, należy udać się do lekarza: - niskie przyrosty wagi - większość dzieci z niepowikłanym refluksem może normalnie przybierać na wadze. Ból związany z jedzeniem skutkować może jednak odmową jedzenia, a następnie utratą wagi ciała albo ograniczeniem przybierania na wadze; -zapalenie przełyku - refluks (ze względu na cofanie się treści żołądkowej z kwasem solnym) może czasami prowadzić do stanu zapalnego przełyku. Niemowlę nie chce wtedy jeść, podczas ulewania się można zauważyć krew, zdarza się, że dziecko staje się w czasie jedzenia nerwowe; -choroby płuc - u niewielkiej liczby dzieci z refluksem treść pokarmowa dostaje się do dróg oddechowych (do płuc). Może to powodować świszczący oddech (chrapliwe sapanie), chrypkę, nawracający kaszel lub nawet zapalenie płuc; - narastające wymioty lub przetrwałe silne wymioty chlustające; - żółte lub zielone czy też przypominające fusy kawy wymiociny; - trudności z oddychaniem po wymiotach lub ulewaniu; - utrudnione albo bolesne przełykanie. Najczęstsze objawy refluksu żołądkowo-przełykowego: ·         ulewanie się ·        wymioty. Inne symptomy: ·        rozdrażnienie i niepokój ·         zaburzenia snu, ·        niechęć do jedzenia (brak apetytu), ·        spadek wagi ciała, ·        anemia (niedokrwistość), ·        utrudnione lub bolesne przełykanie, zaburzenia ze strony układu oddechowego: powtarzające się zapalenia oskrzeli, płuc, astma oskrzelowa, napady bezdechów (dziecko nie oddycha dłużej niż przez 20 sekund). Ostatnio badacze uważają, iż z refluksem wiążą się także: ·        przewlekłe zapalenia ucha środkowego, ·        ubytki szkliwa zębowego, ·        nieprzyjemny zapach z jamy ustnej, ·        wrażenie ucisku w gardle, ·        choroby krtani. Choroby predysponujące do wystąpienia refluksu patologicznego (ang. gastroesophageal reflux disease - GERD), związanego ze zwiększeniem częstości zarzucania oraz objawami ze strony innych narządów: ·        dziecięce porażenie mózgowe, ·        zespół Downa, ·        przetoki oskrzelowo-przełykowe, ·        przewlekłe choroby układu oddechowego (np. mukowiscydoza), ·        wrodzone wady serca, ·        wrodzona przepuklina przeponowa, ·         otyłość.

Algorytm wykonania odłączenia kroplowego wlewu dożylnego

  Algorytm wykonania odłączenia kroplowego wlewu dożylnego

1 Czynności opiekuna medycznego wykonywane przed przystąpieniem do wykonania odłączenia kroplowego wlewu dożylnego:
- poinformowanie o przebiegu czynności,
- uzyskanie zgody na przeprowadzenie zabiegu/zapytanie o zgodę,
- umycie higieniczne i/lub dezynfekcja rąk,
- przygotowanie zestawu

2 Skład zestawu do wykonania odłączenia kroplowego wlewu dożylnego:
- jałowy gazik,
- jałowy koreczek,
- rękawiczki jednorazowe,
- pojemnik na odpady medyczne zakaźne/miska nerkowata

3 Przebieg wykonania odłączenia kroplowego wlewu dożylnego:
- założenie rękawiczek jednorazowych,
- zaciśnięcie aparatu/aparatu do przetoczeń płynów po zakończeniu infuzji/wchłaniania płynu kroplowego/płynu dożylnego (i.v.)/zaciśnięcie zacisku rolkowego,
- podłożenie gazika pod kaniulę dożylną/wenflon/w miejscu połączenia aparatu z kaniulą dożylną/wenflonem,
- uciśnięcie żyły powyżej miejsca zakończenia kaniuli dożylnej/uciśnięcie palcami skóry nad żyłą w miejscu wyczuwalnego zakończenia kaniuli dożylnej/wenflonu,
- odłączenie/odkręcenie aparatu do przetoczenia od kaniuli dożylnej/wenflonu,
- zamknięcie/zakręcenie światła/otworu kaniuli dożylnej/wenflonu koreczkiem,
- zabranie/usunięcie gazika spod wenflonu/kaniuli dożylnej,
- zdjęcie ze stojaka/statywu zestawu/butelki połączonej z aparatem do przetoczeń 
4 Czynności opiekuna medycznego po wykonaniu odłączenia kroplowego wlewu dożylnego:
- uporządkowanie zestawu/sprzętu/materiałów/wyrzucenie do czerwonego worka/kosza na odpady medyczne zakaźne zużytego gazika/drenu/rękawiczek,
- odstawienie statywu/stojaka,
- zdjęcie rękawiczek jednorazowych,
- dezynfekcja rąk

Zmiana opatrunku - PEG. Zasady pielęgnacji osoby z założonym PEG

 INFORMACJA DLA PACJENTÓW  z PEG 

PIELĘGNACJA PRZETOKI 

Zanim zaczniesz czynności pielęgnacyjne, upewnij się, czy końcówka zgłębnika jest zamknięta, a zaciski na nim zaciśnięte. Gastrostomia potrzebuje ok. 14 dni na zagojenie. Pielęgnacja PEG różni się w zależności od tego, ile czasu upłynęło od zabiegu!  

Zasady pielęgnacji gastrostomii przez pierwsze 14 dni od założenia 

•  Pielęgnację przetoki wykonujemy minimum raz na dobę. 
•  Przez pierwsze 7 – 14 dni opatrunek należy zmieniać codziennie. 
•  Przez pierwsze 24 godziny zewnętrzna płytka mocująca powinna przylegać do skóry jednak niezbyt ściśle, aby nie doszło do niedokrwienia obszaru pomiędzy płytkami zewnętrzną i wewnętrzną, która tkwi w świetle żołądka. 
•  Po 24 godzinach należy poluzować zewnętrzną płytkę mocującą na około 5 mm w celu umieszczenia opatrunku. 
•  Przez pierwsze 72 godziny (3 doby) nie należy zmieniać pozycji PEG-a, aby nie rozkrwawić stomii. 
•  Po 3 dniach należy rozpocząć obracanie PEG-a wokół osi o 180°. 
•  Po 7 dniach od założenia należy dodatkowo wsuwać (w kierunku światła żołądka) i wysuwać (w kierunku skóry) na ok. 1,5–2 cm
• 
  
• Zmiana opatrunku 

Jałowy opatrunek w kształcie litery Y umieszcza się pod zewnętrzną płytką mocującą tak, aby zostawić odrobinę luzu, około 2 -3 mm. Zbyt mocne dociśnięcie płytki do skóry może powodować powstawanie odleżyn. Pierwszą zmianę opatrunku należy wykonać rano, następnego dnia po zabiegu. W czasie pierwszych siedmiu dni po założeniu PEG opatrunek należy zmieniać codziennie, a po okresie wstępnego gojenia rany - co 2-3 dni. 

Obserwacja rany 

Należy obserwować ranę pod kątem krwawienia, zaczerwienienia, wysięku, stwardnienia czy odczynów alergicznych (w szczególności u pacjentów z cukrzycą, otyłością, ciężkim niedożywieniem i stosujących leki immunosupresyjne). Skóra w okolicach rany powinna być codziennie dezynfekowana. Nie należy używać środków odkażających zawierających jodynę (np. Povidone, Betadine, Braunol) oraz fenoksyetanol (np. Octansept), ponieważ mogą one zniszczyć zgłębnik. Polecane są środki na bazie poliheksanidu (np. Decontaman, Serasept, Lavanid 1, Lavanid 2, Prontosan).

Kremy i talk - choć mogą wydawać się odpowiednie do pielęgnacji rany - nie powinny być nakładane w okolicach przetoki, ponieważ:

 • podrażniają skórę i prawdopodobnie przyczyniają się do powstawania zakażeń przetoki,

 • mogą niekorzystnie oddziaływać na materiał, którego zrobiony jest zgłębnik, powodując rozciągnięcie lub przeciek zgłębnika, 

• zawarty w kremie tłuszcz może spowodować, że zewnętrzny dysk ześlizgnie się, a zgłębnik zacznie się przemieszczać, co zwiększy ryzyko przeciekania podczas karmienia i może przyczynić się do powstania infekcji. 

NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCE PROBLEMY 

Zatkanie zgłębnika

 Regularne płukanie zgłębnika zmniejsza ryzyko jego zatkania. Jeśli jednak dojdzie do zatkania, powinno wystarczyć przepłukanie go wodą gazowaną. Nie wolno używać kwaśnych roztworów, np. soków owocowych. Nie wolno również przepychać zgłębnika, aby go nie uszkodzić. W przypadku problemów z odetkaniem zgłębnika, należy skontaktować się z lekarzem lub pielęgniarką. 

Wypadnięcie zgłębnika 

W przypadku wypadnięcia zgłębnika należy położyć na przetokę czysty, suchy ręcznik lub gazę i skontaktować się z lekarzem. Zgłębnik powinien być założony jak najszybciej, bo przetoka zacznie zarastać. 

Uszkodzenie zgłębnika

 Przeciekanie lub pęknięcie zgłębnika należy zgłosić lekarzowi. Istnieje możliwość wymiany elementów lub całego zgłębnika. W każdym przypadku, gdy przetoka jest obolała, zaczerwieniona lub zakażona, albo wystąpią inne problemy należy skontaktować się lekarzem lub pielęgniarką. 

UWAGA !

Dysk mocujący trzeba dopasować za każdym razem, gdy Pacjent przybierze lub straci na wadze.

Algorytm pielęgnacji gastrostomii przez pierwsze 14 dni od założenia 

1. Wykonaj higienę rąk. 

2. Załóż jałowe rękawiczki. 

3. Zdejmij zacisk mocujący. Zapamiętaj, na jakiej wysokości jest położona zewnętrzna płytka mocująca 

4. Poluzuj płytkę mocującą

5. Zdezynfekuj okolicę gastrostomii  środkiem antyseptycznym

6. Dokładnie osusz skórę.

 7. Oczyść również elementy PEG-a (dren, płytkę mocującą). 

8. Obracaj PEG-a o 180° w obu kierunkach – w prawo i w lewo

9.Wsuwaj w kierunku światła żołądka oraz wysuwaj w kierunku skóry zgłębnik na głębokość ok. 1,5 cm. 

10. Pod zewnętrzną płytkę mocującą umieść jałowy opatrunek w kształcie litery Y tak, aby zostawić odrobinę luzu ok. 5 mm

Pielęgnacja gastrostomii po ponad 14 dniach od założenia  Pielęgnację stomii wykonujemy przynajmniej raz na dobę.

 Skórę wokół stomii przemywa się łagodnym roztworem wody z mydłem.

 Roztworem wody z mydłem należy również przemyć dren oraz zewnętrzną płytkę mocującą. 

 Skórę wokół stomii należy zawsze dokładnie osuszyć. 

 Codziennie należy obracać PEG-a o 180° w obu kierunkach (w prawo i w lewo). 

 Codziennie należy wsuwać w kierunku światła żołądka oraz wysuwać w kierunku skóry zgłębnik na głębokość ok. 1,5 cm

 Po zagojeniu przetoki nie ma konieczności umieszczania pod płytką opatrunków. Opatrunki stosujemy jedynie w przypadku, jeśli skóra w kontakcie z płytką jest podrażniona.